کیستان ؟!

کیستان ؟!

امام صادق (ع) فرمود:

به شفاعت او شیعیان من به تمامه وارد بهشت میشن ! (1)

امام کاظم (ع) فرمود:

جونم فداش (2)

امام رضا (ع) فرمود:

زیارتش همسنگ زیارت منه ! (3)

امام جواد (ع) فرمود:

زیارتش بهشت را بر انسان واجب می کنه ! (4)

.

.

.

28 سالشه ...

ساکن قم است ...

خانم است ...

مجرد است ...

.

.

.

بله خانم فاطمه معصومه سلام الله علیها که حرمشان زیارتگاه دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت در شهر مقدس قم است.

یا فاطمة اشفعی لنا فی الجنة ؛ فانّ لک عند الله شأناً من الشأن

____________________________________________________________________________________

(1) الا ان قم کوفتنا الصغیرة، الا ان للجنة ثمانیة ابواب ثلاث منها الی قم تقبض فیها امراة هی من ولدی، اسمها فاطمة بنت موسی، تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة باجمعهم - جامع أحادیث الشیعة ج 12 ص 617 -

(2) فی أحد تلک الأیام أتى جمع من الشیعة إلى المدینة لکی یعرضوا بعض أسئلتهم الدینیة على الإمام الکاظم (علیه السلام)ویأخذوا العلم من معدنه، ولکن کان الإمام الکاظم وکذلک الإمام الرضا (علیه السلام)مسافرین، ولم یکونا حاضرین فی المدینة. فاغتم الجمع; لأنّهم لم یجدوا حجّة الله ومن یقدر على جواب مسائلهم، فهمّوا بالرجوع إلى بلدهم. وعندما رأت السیدة المعصومة (علیها السلام) حزن هؤلاء النفر تناولت أسئلتهم الّتی کانت مکتوبة، وأجابت علیها، وعندئذ تبدل حزن الجماعة بفرح شدید ورجعوا ـ مع ظفرهم بجواب مسائلهم ـ إلى دیارهم راجحین مفلحین. ولکنهم فی الطریق وفی خارج المدینة التقوا بالإمام الکاظم (علیه السلام)وحدّثوه بما جرى علیهم. وبعدما رأى الإمام جواب ابنته على تلک المسائل أثنى علیها بعبارة مختصرة قائلاً: (فداها أبوها) - حیاة و کرامات فاطمة المعصومة ، السید محمد علی حسینی -

(3) من زار المعصومة بقم [ کان ] کمن زارنی - ناسخ التواریخ ج 7 ص 337 -

(4) من زار قبر عمتی بقم فله الجنة - بحارالانوار ج 99 ص 265 -

پسر یا دختر ؟!

پسر یا دختر؟!

در روایت است که امام چهارم علیه السلام وقتى مژده فرزندى را به او مى دادند، سؤال نمى فرمود که: پسر است یا دختر؟ اول مى پرسید: آیا سالم است ؟!

اگر سالم بود مى فرمود:

شکر خداى را که از من فرزند ناسالم نیافرید(1)

(یعنى اهمیت به سالم بودن است نه دختر و پسر بودن ، اگر سالم باشد بهترین لطفها را خداوند به پدر و مادر خود طفل کرده است.)

هر چه خدا بخواهد خوب است.

براى یکى از شیعیان دخترى متولد شده بود، نزد امام صادق آمد، حضرت دید ناراحت است فرمود:

بگو ببینم اگر خداوند به تو وحى کند و از تو بپرسد که من برایت انتخاب کنم یا خودت براى خودت انتخاب کنى چه مى گوئى ؟

عرض کرد:

مى گویم خدایا شما برایم انتخاب کن.

 حضرت فرمود: خدا براى تو (دختر) انتخاب کرده است .

سپس (حضرت با اشاره به داستان موسى و خضر که خضر آن پسر بچه را کشت و موسى اعتراض کرد) فرمود:

آن پسر بچه که آن عالم او را کشت خداوند عزوجل مى فرماید:

فَأَرَدْنَا أَنْ یُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَیْرًا مِنْهُ زَکَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا (81) سوره کهف -

یعنى خداوند خواست فرزندى پاکیزه و نزدیکتر به جاى آن پسر بچه به آنها عنایت کند ؛ سپس فرمود:

خداوند بجاى آن پسر ، دخترى به آنها داد که هفتاد پیامبر از او متولد شد.(2)

یعنى فرزند اگر صالح باشد دختر و پسر ندارد، و انسان باید در تربیت آنان کوشا باشد چه بسیار دخترانى که مردان را تاب صعود به مقام و درجه آنها نیست.

یحیى ابن زکریا گوید از حضرت هادى علیه السلام ضمن نامه اى ، تقاضا نمودم برایم دعا کند تا خداوند به من پسرى عنایت فرماید، حضرت در جواب نامه مرقوم داشت :

« چه بسیار دخترى که از پسر بهتر است! » 

وقتى همسرم زایمان نمود، دخترى به دنیا آورد، ولى همچنانکه حضرت فرمود بود، دخترى شد بهتر از بسیارى از پسران دوران .(3)

آرى ممکن است در شرائط خاصى تربیت دختر بخاطر مسائلى که زمانه و جو جامعه ایجاد کند مشکلتر باشد و لیکن هر قدر که انسان بیشتر زحمت بکشد اجرش بیشتر و اثرات اجتماعى و دینى آن هم بخاطر تأثیر شدید و عمیق مادر بر فرزند و خانواده بیشتر است .

شاید بتوان گفت :

یک بانوى شایسته بیش از یک مرد مى تواند در موفقیت و پیشرفت جامعه مؤثر باشد.

آنهمه تأکیدى که از هنگام انعقاد نطفه در رحم مادر چه از جهت دینى و چه در مسائلى بهداشتى و روانى شده است . بطورى که حتى پایه هاى اصلى سعادت کودک از نظر جسمى و روحى از مادر شروع مى شود و بعد از آن هم هنگام شیردادن و کودکى و تربیت و سپس کانون خانواده و سپس مسئولیت او در قبال مسائل اجتماعى و غیره همه حکایت از اهمیت و حساسیت نقش زنان در نزد رهبران اسلامى دارد زیرا بناى سلامت جسم و روح جامعه بوسیله مادر پى ریزى مى شود.

گل خوشبو

مردى نزد پیامبربود، به او خبر دادند که فرزندى برایش متولد شده ، رنگ صورتش پرید!!

پیامبر فرمود چه شده ؟

گفت : خیر است.

حضرت فرمود: بگو،

گفت : وقتى من مى آمدم زنم در حال زایمان بود به من خبر دادند که دختر زائیده است!!

پیامبراکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

زمین او را بر مى دارد! و آسمان سایه مى اندازد! و خدا روزیش مى دهد! و براى تو هم گلى است که مى بوئى! (4) (چرا ناراحتى؟ )

جارود ابن منذر گوید: امام صادق به من فرمود: به من خبر رسیده که دخترى برایت متولد شده و تو او را دوست ندارى! او چه ضررى براى تو دارد؟ گلى است که مى بوئى و روزیش هم به عهده دیگرى است ؛ و کان رسول الله (ص ) ابا بنات : پیامبر اکرم هم پدر چند دختر بود.(5)

دختر سود خالص است

امام صادق علیه السلام فرمود:

البنات حسنات و البنون نعمة و الحسنات یثاب علیها و النعمة یسال عنها - بحارالانوار ج 101 ص 90 -

دختران نیکى هستند و پسران نعمت ؛ بر نیکى ها پاداش می دهند و از نعمتها سؤال می کنند!!

قال رسول الله صلى الله علیه وآله:

نعم الولد البنات المخدرات من کانت عنده واحدة جعلها الله سترا من النار، ومن کانت عنده اثنتان أدخله الله بها الجنة، ومن یکن له ثلاث أو مثلهن من الاخوات وضع عنه الجهاد و الصدقة - بحارالانوار ج 101 ص 91 -

پیغمبر فرمود: بهترین فرزندان ، دختران محجوب هستند !! هر کس یکی از اینها را داشته باشد خدا او را سپری بر آتش جهنم قرار دهد! و اگر دوتا داشته باشد خدا او را به سبب ایشان وارد بهشت نماید! و اگر سه تا دختر یا ( حتی ) سه خواهر داشته باشد ، جهاد رفتن و صدقه دادن از او برداشته می شود! ( و رسیدگی به اینها خود جهاد و تصدق است و اجر آن را می برد. )

حق دختر بر پدر : 

امام صادق (ع) :

1 - مادرش را (یعنى همسر خود را) احترام کند و با او حرف رشت نگوید.

2 - براى دخترش نام نیکو انتخاب کند.

3 - سوره نور به او یاد دهد، ولى سوره یوسف (که ممکن است موجب وسوسه باشد) به او یاد ندهد.

4 - دخترش را در طبقه بالا جاى ندهد ( که در معرض دید نامحرمان باشد ) 

5 - در شوهر دادن او عجله کند.

سپس فرمود:

6 - وقتى دخترت را فاطمه نامیدى به او بد مگو ! او را نفرین مکن! و مزن !! (6)

تفاوت تربیت دختر با پسر

تربیت دختر و پسر باید نزد پدر و مادر فرق داشته باشد، مبادا که دختران خود را مثل پسر بزرگ کنید.

پسر باید به گونه اى پرورش یابد، که در زندگى فرداى او یک مرد پر استقامت و با عقل در مقابل امواج زندگى باشد.

چرا برخى از والدین ، سعى دارند بجاى تربیت و تقویت عقل پسران و دختران خود، به سر و وضع آنها و زیبائى نامعقول آنها بپردازند، به گونه اى که بچه حس ‍ زیبائى او بیش از عقلش تقویت مى شود.

لباسهاى بچه ها باید زیبا و روشن باشد، اما ناهنجار و سبک نباشد.

در تربیت دختران ، بخاطر نقش حساس آنها در مسئولیتهاى خانوادگى و تاءثیر آن در اجتماع ، باید مراقبت بیشترى نمود.

دختر وقتى به سن هفت سالگى رسید، کم و بیش باید متوجه شود، رفتار و وظائف او با پسر فرق دارد.

اگر بنا باشد، هر جائى که پسر مى رود دختر هم برود و یا او را ببرند، هر طور که پسران لباس مى پوشند، او هم بپوشد، و پسروار بزرگ شود، آیا دخترى که مثل پسر احساس آزادى در پوشش کرده است ، در سن رشد و درک مى توان او را دستور حجاب داد؟! حجاب براى این دختر، مثل روسرى براى پسران سخت و مشکل است .

دختران شما عروسک نیستند، زندگى آینده آنها به بانوئى نیاز دارد، خوش فکر، با ادب و اخلاقى بلند و دینى محکم ، همراه با تمیزى و نظافت و شوهر دارى و ملاطفت و ...

1- وسائل ج 15 ص 143.

2-وسائل ج 15 ص 102.

3-حدیقه الشیعه .

4-وسائل ج 15 ص 101.

5-وسائل ج 15 ص 102.

6-کافى ج 5 ص 48.

برگرفته از:

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند

سید محمد نجفى یزدى

با تصرف و اضافات

________________________________________________________________________________________________________________

ولادت حضرت معصومه و روز دختر  مبارک.

کراماتی از حضرت معصومه ، به روایت مراجع تقلید

آیة اللَّه العظمی مکارم شیرازی می گویند:

بعد از فروپاشی شوروی سابق و آزاد شدن جمهوریهای مسلمان نشین [و از آن جمله جمهوری نخجوان ] مردم شیعه نخجوان تقاضا کردند که عده ای از جوانان خود را به حوزه علمیه قم بفرستند تا برای تبلیغ در آن منطقه تربیت شوند.
مقدمات کار فراهم شد و استقبال عجیبی از این امر به عمل آمد.

از بین [سیصد نفر داوطلب،] پنجاه نفری که معدل بالایی داشتند و جامع ترین آنها بودند، برای اعزام به حوزه علمیه قم انتخاب شدند. در این میان جوانی [بود] که با داشتن معدل بالا، به سبب اشکالی که در یکی از چشمانش وجود داشت انتخاب نشده بود.

با اصرار فراوان پدر ایشان، او را می پذیرند.

هنگام فیلمبرداری از مراسم بدرقه از این کاروان علمی، مسئول فیلمبرداری دوربین را روی چشم معیوب این جوان متمرکز کرده و تصویر برجسته ای از آن را به نمایش می گذارد.

جوان با دیدن این منظره بسیار ناراحت و دل شکسته می شود.

وقتی کاروان به قم می رسد و در مدرسه مربوطه ساکن می شوند، این جوان به حرم مشرف شده و با اخلاص تمام متوسل به حضرت [معصومه علیها السلام ] می شود و در همان حال خوابش می برد.

در خواب عوالمی را مشاهده کرده و بعد از بیداری می بیند چشمش سالم و بی عیب است.

او بعد از شفا یافتن به مدرسه بر می گردد، دوستان او با مشاهده این کرامت و امر معجزه آسا دسته جمعی به حرم حضرت معصومه علیها السلام مشرف شده و ساعتها مشغول دعا و توسل می شوند.
وقتی این خبر به نخجوان می رسد، آنها مصرّانه خواهان این می شوند که این جوان بعد از شفا یافتن و سلامتی چشمش، به آنجا بر گردد که باعث بیداری و هدایت دیگران گردد.

- سی دی تصویری این کرامت به نقل از آیة اللَّه مکارم در واحد فرهنگی آستانه موجود است -

آیة اللَّه حسین مظاهری می گوید:

یکی از خانمهای آقایان طلبه سرطان داشت؛ او خیلی در رنج و عذاب بود، شبی شوهرش در منزل نبوده، درد شدید او شروع می شود، از طرفی بنا بوده عملش کنند و از عمل هم می ترسیده است.

اتفاقاً به پشت بام منزل خویش می رود و چشمش به گنبد حضرت معصومه علیها السلام می افتد. رو به قبر حضرت نموده می گوید:

من زن طلبه ای هستم که زیر پرچم شماست، تقاضا دارم یک لطفی به من بکنید.

او می گوید: ناگهان دیدم دردم ساکت شد.

فردا صبح وقتی از خواب بیدار شدم اصلاً اثری از سرطان و آن غده هایی که در پستان بود ندیدم و بدون عمل از بین رفت.

استاد مظاهری اضافه می کند:

اگر من بخواهم نظیر این قضایا را بگویم: بیش از 50 قضیه می شود.

حضرت آیة اللَّه شیخ مرتضی حائری رحمه الله نقل نموده است که:

شخصی به نام آقا جمال دچار پادرد سختی شده بود؛ به طوری که برای شرکت در مجالس بایستی کسی او را به دوش می گرفت و کمک می کرد.

عصر تاسوعا، آقا جمال به مجلس روضه ای که در مدرسه فیضیّه از طرف آیة اللَّه حائری تشکیل شده بود آمد.

آقا سیدعلی سیف (خدمتگزار مرحوم آیة اللَّه حائری) که نگاهش به او افتاد، به او پرخاش کرد که سیّد این چه بساطی است که در آورده ای؟ مزاحم مردم می شوی؟

اگر واقعاً سیّدی، برو از بی بی شفا بگیر!

 آقا جمال تحت تأثیر این سخن قرار می گیرد و بعد از مجلس روضه خوانی با همراه خود به حرم حضرت معصومه علیها السلام مشرّف می شود. پس از زیارت و عرض ادب با دل شکسته حال توجّه و توسّلی پیدا می کند و آنگاه به خواب می رود.

در عالم خواب شخصی به او می گوید: بلند شو.

می گوید: نمی توانم.

باز می گوید: می توانی، بلند شو.

و عمارتی را به او نشان داده و می گوید: این بنا از حاج سیدحسین آقاست که برای ما روضه خوانی می کند، این نامه را هم به او بده.

آقا جمال ناگهان [از خواب بیدار شده ] و خود را ایستاده می بیند که نامه ای در دست دارد.

نامه را به سرعت به صاحبش می رساند... .

از آن به بعد سید جمال عوض شد؛ به گونه ای که انگار از جهان دیگری است و غالباً با ذکر خدا و در حال سکوت بود.

شعری در وصف بی بی فاطمه معصومه سلام الله علیها 

از: آیت الله العظمی وحید خراسانی

ای دختـر عقـل و خـواهـر دیـن!       وی گوهـر دُرج عزّ و تمکیـن!
عصـمت شده پـای بنـد مـویـت        ای علم و عمـل مقیـم کویـت!
ای میـــوه شـاخسـار تــوحیــد!         همشیره مـاه و دخت خورشیـد!

شیطان به خطاب "قم" براندند (1)           پس تخت ترا به "قم" نشاندند
کاین خانه بهشت و جای حواست          ناموس خدای جایش اینجاست
انـدر حـرم تـو عـقــل مـاتـست               ایـن خاک که چشمه حیاتست
جسمی که در این زمین نهانست            جانی است که در تن جهـانست

ایــن مــاه منیـر و مهـر تـابـان                   عکسی بـود از قـم و خـراسـان
ایــران شده نــور بـخش ارواح                     مشکوة صفت به این دو مصبـاح
از ایــن دو حـرم دلا چه پرسی؟!                حق داند و وصف عرش و کرسی
هر کس به درت به یک امیدی است             محتاج تر از همه "وحیدی" است

 (1) اشاره به حدیث معروفی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:

"در شب معراج چون مرا به آسمان بردند، جبرئیل علیه السلام مرا به شانه راست خود گرفت و در زمین به نقطه سرخ رنگی نظر کردم که از زعفران خوش رنگ تر و از مشک خوشبوتر بود. پیرمردی را دیدم که کلاهی بر سر داشت.

از جبرئیل پرسیدم: این نقطه از زمین که در سرخی بهتر از زعفران است کجاست؟ گفت: اینجا محل شیعیان تو و شیعیان وصیّ تو علی علیه السلام است. گفتم: آن پیرمرد کیست؟ گفت: شیطان است. گفتم از مردم چه می خواهد؟ گفت: می خواهد آنان را از ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام باز دارد و به فسق و فجور دعوتشان کند.

گفتم: ای جبرئیل مرا پایین ببر. پس با سرعتی بالاتر از برق جهان و سریع تر از روی هم قرار گرفتن پلک چشم فرود آمدیم.

پس حضرت فرمود: ای ملعون "قُمْ؛ برخیز" و در مال و اولاد و زنان دشمنان آنها (شیعیان) شریک باش. به راستی تو را بر شیعیان من و شیعیان علی علیه السلام هیچ گونه سلطنتی نیست. پس آن مکان قم نامیده شد. (شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج 2، ص 445.)

برگرفته از:

مبلغان ش 78

ــ ازدواج نمی کنم! ــ چرا؟! ــ چون : حضرت معصومه نکرد !

اهمیت ازدواج در اسلام :

در اسلام بر امر ازدواج تأکید و سفارش فراوان شده است؛ تا آنجا که در قرآن، این معجزه ماندگار الهی، آیات متعددی در این باره وجود دارد؛ از جمله می فرماید:

وَأَنْکِحُوا اْلأَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلیم (32) نور - 

باید مردان بی زن و زنان بی شوهر و کنیزان و بندگان خود را ازدواجشان بدهید. اگر آنان فقیر باشند، خداوند از فضل خویش بی نیازشان خواهد ساخت؛ زیرا خداوند وسعت دهنده و داناست.

خداوند در آیه دیگری می فرماید:

وَمِنْ آَیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآَیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (21) روم -

و از نشانه های او (خداوند) اینکه همسرانی از جنس خود شما برای شما آفرید، تا در کنار آنها آرامش یابید و در میان شما مودّت و رحمت قرار داد. در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکر کنند.

در روایات نیز تعبیرات تأمل برانگیزی دربارة ازدواج آمده است که به راحتی نمی توان از کنار آن گذاشت.

پیامبر اکرم(ص) فرمود:

اَلنِّکاحُ سُنَّتی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتی فَلیس مِنّی[1]؛ ازدواج سنت من است؛ هر کس از سنت من رو بگرداند، از من نیست!

زنی به امام باقر(ع) عرض کرد:

من زنی تارک دنیا هستم. حضرت فرمود: منظورت از ترک دنیا چیست؟ عرض کرد: نمی خواهم هرگز ازدواج کنم. حضرت پرسید: چرا؟ عرض کرد: دنبال کسب فضیلت هستم.

حضرت فرمود: از این کار دوری کن ؛ اگر در این کار فضیلتی بود، فاطمه از تو به آن سزاوارتر بود. هیچ کس نیست که در فضیلت بر او سبقت گیرد.[2]

آن حضرت در جای دیگر فرمود: ما بُنیَ فِی الاِسلامِ بِناءً اََحَبُّ الِی اللهِ وَ اَعَزّ مِنَ التَّزویجِ[3]؛ هیچ بنای در اسلام محبوب تر و عزیز تر از ازدواج در نزد خداوند نیست.

از طرف دیگر، عزب بودن و مجرد زندگی کردن به شدّت نکوهش شده است.

پیامبر اکرم(ص) فرمود:

شَرارُکُمْ عُزَّابُکُمْ، رَکْعَتانِ مِنْ مُتَأهِّلٍ خَیْرٌ مِنْ سَبعینَ رکْعَةً مِنْ غیْرِ مُتَأهِّلٍ؛[4] بدترین شما، عزب ها (و بی همسران) هستند. دو رکعت نماز فرد متاهّل، بهتر است از هفتاد رکعت نمز غیر متأهل.

حال این پرسش رخ می نماید که:

حضرت معصومه(س) با آن مقام علمی و آگاهی ای که از دستور های اسلام و سنّت پیامبر اکرم(ص) داشت، چرا ازدواج نکرد و تشکیل خانواده نداد؟

از طرف دیگر، بر اثر موقعیت علمی و معنوی و زیارتی آن حضرت، بسیاری از دختران امروز آن حضرت را به عنوان اسوه برای خود پذیرفته اند که روشن نشدن راز ازدواج آن حضرت، ممکن است بهانه ای برای فرار از ازدواج باشد.

( توضیح من: البته اگر قرار است الگو بگیریم باید از تکامل ایشان الگو بگیریم که: اولا خانمی و ثانیا مجرد تا کجاها قادر است بالا رود و مقام پیدا کند. و بعلاوه او الگوست برای آنها که به هر دلیلی موجه یا غیر موجه نتوانستند ازدواج کنند آری می شود تا سنین بالا هم عمر کرد و مجرد هم ماند اما آلوده به گناه هم نشد، وگرنه که ازدواج با گناه از استحبابش هم خارج شده و رنگ وجوب می گیرد )

این نکته را هم اضافه کنیم که نه تنها حضرت معصومه(س) ازدواج نکرد، بلکه هیچ یک از دختران موسی بن جعفر ازدواج نکردند.

بررسی نظریات مختلف :

احتمالات و نظریات مختلفی برای ازدواج نکردن آن حضرت بیان شده است که به برّرسی و صحت و سقم هر یک می پردازیم.

1. وصیّت موسی بن جعفر(ع)

یکی از احتمالات که در واقع یکی از پاسخ ها به پرسش فوق است، این است که خود حضرت موسی بن جعفر به دخترانش وصیت کرده تا ازدواج نکنند!

ابن واضح یعقوبی طرفدار این نظریه است. سخن او در این باب چنین است:

موسی بن جعفر را هیجده پسر و 23 دختر، پسران عبارت بودند از : علی رضا، ابراهیم، عباس، قاسم، اسماعیل، جعفر، هارون، حسن، احمد، محمد، عبیدالله، حمزه، زید، عبدالله، اسحاق، حسین، فضل و سلیمان.

موسی بن جعفر وصیت کرد که دخترانش شوهر نکنند و هیچ کس از آنان شوهر نکرد، مگر ام سلمه که در مصر به ازدواج قاسم بن محمد بن جعفر بن محمد در آمد و در این باره میان قاسم و خویشاوندانش جریان سختی پیش آمد؛ تا آنجا که قاسم قسم خورد که جامه از وی دور نکرده است و جز آنکه عقد موقتی بسته شده برای محرمیّت در مسیر رفتن به حج رفتن منظوری نداشته است.[5]

در پاسخ به سخنان یعقوبی:

اولاً، باید گفت: چنین وصیّتی برخلاف سنت رسول الله(ص) و سیرة امامان اهل بیت عصمت و طهارت است و هرگز چنین وصیتی از امام معصوم صادر نمی شود.

ثانیاً، متن وصیت حضرت موسی بن جعفر غیر از آن چیزی است که یعقوبی ادّعا دارد.

برای قضاوت در این زمینه، ابتدا متن وصیت حضرت را مرور می کنیم.

ابراهیم بن عبدالله از موسی بن جعفر(ع) نقل کرده که آن حضرت جمعی را مانند اسحاق بن جعفر، ابراهیم بن محمد و جعفر بن صالح و ... را بر وصیت خود شاهد گرفت و فرمود:

اُشْهِدُ هُمْ اَنّ هَذِهِ وَصِیَّتی ... اَوصَیْتُ بها اِلی عَلَیٍٍّ اِبْنی ... و اِنْ اَرادَ رَجَلٌ مِنْهَم اَنْ یُزَوِّجَ أختَهُ فَلَیْسَ لَهُ اَنْ یُزَوِّجَها الاّ بِاِذْنِهِ وَ اَمْرِهِ ... وَ لا یُزَوِّجَ بَناتی اَحَدٌ مِنْ اِخْوتِهِنَّ وَ مِنْ اُمّهاتِهِنَّ وَ لا سُلْطانٌ وَ لا عَمِلَ لَهُنّ اِلاّ بِرأیِهِ وَ مَشْوَرتهِ ، فَاِنْ فَعْلُوا ذلِکَ فَقَدْ خالَفُوا الله تَعالی وَ رَسُولَهُ (ص) وَ حادُّوهُ فی مُلْکِهِ وَ هُوَ اَعْرَفُ بِمنالحِ قَوْمِهِ اِنْ اَرادَ اَنْ یَزَوِّجَ زَوَّجَ، وَ اِنْ اَرادَ اَنْ یَتْرَکَ تَرَکَ...[6] شاهد می گیرم آنها را که این وصیّت من است که به فرزندم علی وصیت کرده ام... (از جمله وصیتم این است) اگر مردی از شما خواست خواهرش را شوهر دهد، این حق را ندارد، مگر با اجازه و فرمان او (علی) و نه دختران من (حق دارند) که یکی از خواهران خود را شوهر دهند و یا مادران آنها و نه سلطانی، و نه کاری برای آنها انجام دهد، مگر اینکه با نظر و مشورت او (علی) باشد. اگر بدون اجازه او به چنین کاری اقدام کنند، به راستی با خدا و رسولش مخالفت و در سلطنت او منازعه کرده اند و او (حضرت رضا) به مصالح قومش در امر ازدواج آگاه تر است. اگر خواست به کسی شوهر دهد، شوهر می دهد و اگر خواست رد کند، رد می کند.

در این وصیت نامه، حضرت موسی بن جعفر(ع) با صراحت به فرزندان اعلام می دارد که حجّت خدا بعد از او علی بن موسی(ع) است و خواهران باید در هر کاری از جمله مسئله ازدواج از او اطاعت کنند و هر فردی را که علی بن موسی مناسب دید، آنان با او ازدواج کنند؛ چرا که آن حضرت به مسائل ازدواج آگاه تر و به وضعیت بستگان آشنایان آشناتر است.

در اینجا هرگز سخن از ترک ازدواج دختران موسی بن جعفر و خواهران حضرت رضا(ع) نیست؛ سخن در این است که بر ازدواج آنان حضرت رضا(ع) باید نظارت داشته باشد.

بنابراین نظریه یعقوبی بی اساس است و نمی توان بر آن اعتماد کرد و به همین جهت، برخی محققین صریحاً سخن یعقوبی را مجعول و بی اساس دانسته اند.[7]

2. همتا نداشتن

نظریه دوم این است که دختران حضرت موسی بن جعفر مخصوصاً فاطمه معصومه(س) از نظر کمال علمی و معنوی در حد بالایی قرار داشتند و کسی همسنگ و همسر آنها پیدا نمی شد و یکی از اموری که در تزویج دختر مورد توجه قرار می گیرد، هم کفو بودن است.

این نظریه نیز نمی تواند قابل تأیید باشد؛ زیرا :

اولاً سیرة ائمه اطهار این نبوده که دختران خود را به جهت پیدا نشدن همسنگ در خانه نگه دارند و مانع ازدواج آنان شوند، بلکه آنان، هم در قول، و هم در عمل خود، مؤمن و مؤمنه را کفو یکدیگر می دانستند.

از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که آن حضرت فرمود:

هر گاه کسی به خواستگاری دختر شما آمد که دینداری و امانتداری او را می پسندید (هر چند در حد دختر شما نباشد) شوهر دهید و اگر شوهر ندهید، در زمین فتنه و فساد بزرگ بر پا می شود.[8]

ثانیاً، در عصر امام کاظم(ع) جوانان شایسته ای از تبار امام حسن مجتبی(ع) و حضرت سیدالشهدا(ع) و نیز در میان شیعیان افرادی وجود داشتند که می توانستند همسران مناسب برای آنان باشند.

3. اختناق هارونی

احتمال و نظریه سوم آن است که:

اختناق هارون الرشید و وجود خفقان در آن دوران، چنان شدید بود که حتی کسی جرأت نداشت برای پرسیدن مسائل شرعی به در خانه موسی بن جعفر(ع) مراجعه کند، تا چه رسد به اینکه به عنوان داماد آن حضرت ، رفت و آمد دائمی با خانواده موسی بن جعفر(ع) داشته باشد.

چرا که همین ارتباط نسبی زمینه ای را فراهم می ساخت تا هارون به اذیت و آزار او بپردازد

( توضیح من: بعلاوه که حضرت و دختران ایشان هم در طرف مقابل از نفوذ عوامل دشمن هراس داشته و براحتی نمی توانستند بر اشخاص اعتماد کنند، وصیت فوق شاهد این مسأله است )

البته با اینکه هارون در مواردی تظاهر به دینداری می کرد، ولی ستمگری بی رحم بود.

 یکی از مورّخین می گوید:هارون هنگام شنیدن وعظ از همه بیشتر اشک می ریخت و در هنگام خشم و تندی از همه ظالم تر بود.[9] و همین مرد دو هزار کنیز داشت که سیصد نفر آنان مخصوص آواز خوانی و رقص و خنیاگری بودند.[10]

شیعیان در عصر خلافت هارون در تنگنا و فشار قرار داشتند و کسانی چون علی بن یقطین در تقیه به سر می بردند و کوچک ترین حرکاتشان زیر نظر بود.

نمونه بارز آن داستان لباسی است که هارون به علی بن یقطین داد. این لباس ویژه خلفا بود و علی بن یقطین آن را به موسی بن جعفر(ع) اهدا کرد. حضرت آن را قبول نکرد و فرمود: این لباس را نگهدار و از دست مده؛ زیرا در حادثه ای که برایت پیش می آید، به کار می آید. چندی بعد یکی از خدمتگزاران علی بن یقطین، نزد هارون شکایت کرد و گفت : لباس مخصوص را به موسی بن جعفر اهدا کرده است. هارون بلافاصله او را احضار کرد و از لباس پرسش کرد. او گفت: آن را در بقچه ای نگه داشته ام. هارون دستور دارد تا فوراً آن را بیاورد. وقتی که نگاهش به لباس افتاد، گفت: بعد از این هرگز سخن سعایت کننده ای را درباره تو باور نخواهم کرد.[11]

این گونه قضایا نشان می دهد که ارتباط موسی بن جعفر(ع) کنترل می شد و از طرفی زندانی شدن امام نیز، انگیزه خواستگاری از دختران آن حضرت را کاهش می داد.

 بعد از شهات امام وحشت بیشتری بر مردم حاکم شد و حضرت رضا(ع) نیز تحت نظر قرار گرفت. در زمان مأمون آن حضرت به خراسان احضار شد و بعد از یک سال، حضرت معصومه(س) و جعمعی از برادران او به خراسان حرکت کردند، اما در راه، حضرت معصومه(س) پیش از دیدن برادر، دار فانی را وداع کرد و امر ازدواج او هم تحقق نیافت.

بنابراین راز عدم ازدواج حضرت معصومه و خواهران او را نه در وصیت پدر باید جستجو کرد،  و نه در نبود همسر متناسب و هم کفو ، علت آن : وجود اختناق شدید هارونی و مأمونی بود که باعث شد احدی جرأت نکند به راحتی به خانه موسی بن جعفر و بعد از او فرزندش رفت و آمد داشته باشد و داماد آن خانواده گردد. از طرف دیگر، زندانی شدن حضرت موسی بن جعفر(ع) و سرانجام شهادت او، و احضار شدن حضرت رضا(ع) به خراسان و دورافتادن از خواهران، مزید بر این علت بود.

____________________________________________________________________

پاورقی

[1] . بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، ج 103، ص 220، حدیث 23؛ منتخب میزان الحکمه، محمدی ری شهری، دارالحدیث، ص233، حدیث 2774.

[2] . بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، ج 103، ص219 ، حدیث 13.

[3] .همان.

[4] . منتخب میزان الحکمه، ص 233؛ کنزالعمال، متقی هندی، روایت 44448.

[5] . تاریخ یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (ابن واضح)، وزارت فرهنگ و آموزش عالی ، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، ج 2، ص 421.

[6] . بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، ج 48، ص276 ـ 280؛ عیون الاخبار، ج 1، ص 26؛ عوالم، ج 21، ص 475؛ اصول کافی، ج 1، ص 317.

[7] . ر. ک : حیاة الامام موسی بن جعفر، قرشی، ج 2، ص497.

[8] . منتخب میزان الحکمه، ص234؛ بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، ج 103، ص237، حدیث25.

[9] . الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج5، ص241.

[10] . تاریخ تمدن اسلام، جرجی زیدان، ترجمه علی جواهر کلام، مؤسسه امیرکبیر، ص162.

[11] . الارشاد، شیخ مفید، بصیرتی قم، ص 293؛ شبلنجی ، نورالانوار، ص 150، با اختصار.

برگرفته از :

فرهنگ کوثر شماره 69 - حوزه نت -

یا فاطمة! اشفعی لی فی الجنة فانّ لک عند الله شأناً من الشأن

آیت الله شیخ محمد ناصری دولت آبادی، یکی از علمای دولت آباد اصفهان، از پدرش چنین نقل کرده است:

در سال 1295 هجری قمری، در اطراف قم چنان خشک سالی شد که مردم به ستوه آمدند.

چهل تن از متدینان محل انتخاب شده، به قم آمدند و در حرم حضرت معصومه علیها السلام بست نشستند تا شاید خداوند با عنایت و دعای آن بزرگوار باران فرستد.

در شب سوم، یکی از اینان مرحوم آیت الله العظمی میرزای قمی را در خواب دید. میرزا پرسید:

چرا بست نشسته اید؟

او دلیل را عرض کرد.

میرزا گفت: این که چیزی نیست این مقدار از دست ما هم ساخته است!!

ولی اگر شفاعت همه ی جهان را خواستید، دست توسل به سوی این شفیعه ی روز جزا دراز کنید!!! (1)

مقام شفاعت از مقام های مسلّم حضرت فاطمه معصومه علیها السلام است.

سخنی که امام صادق علیه السلام پیش از تولد حضرت فاطمه بر زبان رانده بر درستی این گفتار گواهی می دهد.

حضرت فرمود:
تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة باجمعهم(2)
که این روایت، افزون بر اصل مقام شفاعت، بر فراگیر بودن آن نیز اشاره دارد...

فرمود: با شفاعت او همه ی شیعیان ما وارد بهشت خواهند شد.

در متن زیارتنامه ی حضرت - که از امام رضا (ع) روایت شده است - نیز به مقام شفاعت وی تصریح شده است:
یا فاطمة اشفعی لی فی الجنة فان لک عندالله شانا من الشان(3)
یا فاطمه! مرا در دخول به بهشت شفاعت کن; زیرا نزد خداوند جایگاهی داری. 

_____________________________________________________________________

1) کریمه اهل بیت، ص 58 .

2) سفینة البحار، ج 2، ص 376; مجالس المؤمنین، ج 1، ص 83 .

3) بحار الانوار، ج 102، ص 266 . 

برگرفته از:

مبلغان ش 2

با کمی تصرف