پیامبر و جوانان

توجه به خواسته های جوانی

جوانان به لحاظ ویژگى هاى دوران جوانى هم تربیت پذیر و در عین حال نوگرا و آرمان خواه و تنوع طلبند. مشارکت در برنامه هاى یک نواخت و خشک و بى روح خوش آیند آنان نیست .

جامعه رسول الله صلى الله علیه و آله درگیر چشم و هم چشمیها، سخت گیرى ها و انتظارات بى جا از همسران نبود. 

یک جوان به همان سهولت که کارهاى روزمره زندگى را سامان مى داد، پیوند زناشویى برقرار مى نمود! و این بهترین شیوه و بیشترین توجه به خواسته ها و تمایلات جوانان است ، که در جامعه رسول الله صلى الله علیه و آله متجلى شده بود.

رسول الله صلى الله علیه و آله با اقشار گوناگون و من جمله با جوانان به مشاوره مى پرداخت . به آنها شخصیت مى داد. و به عزت نفس این قشر بنیادى توجه داشت.

هیچ جوانى در محضر رسول الله صلى اللّه علیه و آله و از موضع گیرى رسول الله صلى الله علیه و آله نرنجید.

آموزش جوانان

اگر دین دستور مى دهد که پیش از این که دگراندیشان قلب و فطرت جوانان را بیالایند، به سراغ آنها بروید و باورهاى صحیح و اعتقادى آنان را شکوفا کنید: بادروا احداثکم بالحدیث قبل ان تسبقکم فئه المرجعه - وسائل، ج 12، ص 247 -

در همه ابعاد زندگی بر آموزش جوانان تاکید دارد: علموا اولادکم السباحة والرمایة - وسائل، ج 12، ص 247 - به فرزندان خویش تیراندازى و شناگرى بیاموزید.

و از آنجا که در فرهنگ ها و زمان هاى گوناگون نیازها متفاوت و گوناگون است ،جامعه دینى باید توجه کافى به این امر نموده و بسترهاى شکوفایى خلاقیت را در همه زمینه های مورد نظر براى جوانان فراهم آورد.

مسئولیت دادن به جوانان

رسول الله صلى الله علیه و آله جوانان را باور داشت ، و هنگامى که شایستگى آنها را در احراز مسئولیتها به دست مى آورد از توانمندى آنها کمال بهره برداری را مى نمود.

و به آنها مسئولیت واگذار مى کرد و هیچ اعتراض ‍ و نکوهش و پى آمد هم سبب نمى شد از تصمیم خویش باز گردند.

و همین باور موجب شد محفل رسول الله صلى الله علیه و آله محفل جوانان باشد . 

آنها آنچنان شیفته حضرت شدند که حتی دست از پدر و مادر ، خانه و وطن و... شستند و مهمتر اینکه به آرمانهای خویش در شرایط سخت پایدار ماندند.

پیش از هجرت حضرت به مدینه « مصعب بن عمیر » که نوجوانى بیش نبود از سوى رسول الله صلى الله علیه و آله براى انجام رسالت فرهنگى و تبلیغى به مدینه اعزام مى شود! ( و قال رسول الله صلى الله علیه و آله لمصعب و کان فتا حدثا و امره رسول الله صلى الله علیه و آله بالخروج - بحار، ج 6، ص 405؛ اسد الغابه، ج 5، ص 181، ش 4929 -

همین جوان در جنگ هاى بدر و احد فرمانده و پرچمدار سپاه حق است، که با حماسه آفرینى در جنگ احد به شهادت مى رسد.

« عتاب بن اسید » بعد از فتح مکه از سوى حضرت به عنوان والى مکه ،  مسئولیت امور سیاسى را به عهده گرفت ؛ در حالى که بیست و یک سال بیش نداشت! و افراد بزرگتر از وى در بین صحابه فراوان وجود داشتند!

این کار حضرت وقتى مورد اعتراض قرار مى گیرد، که چرا جوان را بر بزرگسالان ترجیح داده است ؟! حضرت بسیار متین جواب مى دهد که:

ملاک مسئولیت ، بزرگى سن نیست ، ملاک « شایستگى و فضیلت » است : فلیس الاکبر هو الافضل بل الافضل هو الاکبر - سیره حلبی، ج 3، ص 59؛ اسد الغابه، ج 3، ص 556، ش 3532 -

در بسیج عمومی علیه رومیان با این که بزرگسالان فراوانی در بین جنگجویان اسلامی حضور داشتند و با این که جنگ از اهمیت زیادى برخوردار بود، حضرت « اسامه 18 ساله » را به فرماندهى برگزید و درجواب اعتراضات فرمود اسامه همانند پدرش زید شایسته این مقام است : انهما لخلیقان لها - اسد الغابه، ج 1، ص 80؛ طبقات الکبری، ج 2، ص 374 - و این سیره حضرت بود، هرچند که به ترک لشکر از طرف گروهی انجامید.

خلاصه یاران رسول الله صلى الله علیه و آله را جوانان شکل مى دادند و اگر حضرت فرموده باشد: نُصِرت بالشباب من با جوانان یارى شدم یک حقیقت است .

برگرفته از:

رسول اللّه صلى الله علیه و آله الگوى زندگى

حبیب اللّه احمدى