کسی که خدا به خاطر او، پیامبرش رو مورد عتاب قرار داد!!!
ترجمه آیات ١ تا ١٠ سوره عبس:
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
۱ ـ چهره در هم کشید و روى بر تافت.
۲ ـ از این که نابینائى به سراغ او آمد!
۳ ـ تو چه مى دانى شاید او تقوا پیشه کند.
۴ ـ یا متذکر گردد و این تذکر به حال او مفید باشد!
۵ ـ اما آن کس که توانگر است.
۶ ـ به او روى مى آورى.
۷ ـ در حالى که اگر پاک نگردد چیزى بر تو نیست.
۸ ـ اما کسى که به سراغ تو مى آید و کوشش مى کند.
۹ ـ و از خدا ترسان است.
۱٠ ـ تو از او غافل مى شوى!
شأن نزول:
مشهور در میان مفسران عامه و خاصه این است که:
عده اى از سران قریش مانند عتبة بن ربیعه، ابوجهل، عباس بن عبد المطلب، و جمعى دیگر، خدمت پیامبر صلى الله علیه وآله بودند و پیامبر مشغول تبلیغ و دعوت آنها به سوى اسلام بود و امید داشت این سخنان در دل آنها مؤثر شود - و مسلماً اگر این گونه افراد اسلام را مى پذیرفتند گروه دیگرى را به اسلام مى کشاندند و هم کارشکنى هاى آنها از میان مى رفت و از هر دو جهت به نفع اسلام بود-
در این میان (عبداللّه بن ام مکتوم) که مرد نابینا و ظاهراً فقیرى بود وارد مجلس شد، و از پیغمبر صلى الله علیه وآله تقاضا کرد آیاتى از قرآن را براى او بخواند و به او تعلیم دهد، و پیوسته سخن خود را تکرار مى کرد و آرام نمى گرفت! زیرا دقیقاً متوجه نبود که پیامبر با چه کسانى مشغول صحبت است.
او آن قدر کلام ایشان را قطع کرد که حضرت ناراحت شد و آثار ناخشنودى در چهره مبارکش نمایان گشت! و در دل گفت:
این سران عرب پیش خود مى گویند: پیروان محمّد نابینایان و بردگانند!
و لذا از عبداللّه روى برگرداند و به سخنانش با آن گروه ادامه داد.
در این هنگام آیات فوق نازل شد و در این باره پیامبر را مورد عتاب قرار داد!!
رسول خدا صلى الله علیه وآله بعد از این ماجرا عبداللّه را پیوسته گرامى میداشت و هنگامى که او را مى دید مى فرمود:
(مَرْحَباً بِمَنْ عاتَبَنِى فِیْهِ رَبِّى) مرحبا به کسى که پروردگارم به خاطر او مرا مورد عتاب قرار داد!!
و سپس به او مى فرمود:
آیا حاجتى دارى آن را انجام دهم؟!
و پیامبر(صلى الله علیه وآله) دو بار او را در غزوات اسلامى در مدینه جانشین خویش قرار داد!
+ اگر به این آیات از زاویه حقانیت و عظمت پیامبر صلى الله علیه وآله نگاه کنیم، مى بینیم در سر حدّ یک معجزه است; چرا که رهبر بزرگ اسلام در کتاب آسمانى خود آن چنان مسئولیت براى خود ذکر مى کند که حتى کوچکترین ترک اولى یعنى بى اعتنائى مختصرى نسبت به یک مرد نابیناى حق طلب را مورد عتاب خداوند مى بیند!
این دلیل زنده اى است بر این که این کتاب آسمانى از سوى خدا است و او پیامبر صادق است!
مسلماً اگر این کتاب از سوى خداوند نبود چنین محتوائى نداشت.
و عجب تر این که: پیامبر صلى الله علیه وآله چنانکه گفتیم هر وقت عبداللّه بن ام مکتوم را مى دید، به یاد این ماجرا مى افتاد و او را بسیار احترام مى کرد.
- از تفسیر نمونه-
- ۹۷/۱۱/۲۸