أَمّن یُجیبُ ...

آیه 62 نمل/ 27 را آیه « امّن یجیب » مى‏گویند و آیه با همین عبارت آغاز مى‏شود و به دلیل توجّه ویژه مسلمانان هنگام گرفتارى‏ها و مشکلات به آن، معروف شده است.

خداوند متعالى در این آیه توجّه مى‏دهد که هرگاه بندگان مضطرّش او را بخوانند، غم و اندوه و هر نوع مشکلى را از آنان برطرف مى‏سازد: « أَمّن یُجیبُ المُضطَرَّ إِذا دَعاهُ و یَکشِفُ السّوءَ ... ».

از وجود روایتى درباره تأثیر قرائت این آیه در رفع بلاها و رسیدن به حوائج آگاهى نداریم؛ امّا مى‏دانیم که از همان قرن‏هاى نخستین اسلامى، مسلمانان با توجّه به این آیه در ناراحتى‏ها، بیمارى‏ها و درماندگى‏ها، به خداوند روى آورده، براى رفع نیازهایشان او را مى‏خوانده و یا یکدیگر را به دعا کردن به درگاه الهى دعوت مى‏کرده‏اند.

از این‏رو، آن چه در عرف رایج است که قرائت این آیه را به منزله ختم قرار مى‏دهند (مانند ختم برخى دعاها)، از باب فال نیک گرفتن است که احتمالًا با توجّه به جمله معروفِ خذ القرآن ما شئت لما شئت: به هر آیه‏اى از قرآن که مى‏خواهى براى رسیدن به خواسته‏ات تمسّک کن، بوده است؛ بنابراین، قرائت آیه از باب درخواست و دعا نیست؛ بلکه تعریض به خداوند است که بنده، حال مضطرّ خود را به او عرضه مى‏کند و وعده پروردگار به گشایش مشکل و استجابت دعا را به یاد مى‏آورد.

در دو روایت از امام باقر و صادق علیهما السلام مضطر در این آیه، بر امام زمان هنگام ظهور تطبیق داده شده که نزد مقام [ابراهیم‏] دو رکعت نماز مى‏گزارد و ( جهت ظهور ) به درگاه الهى دعا مى‏کند؛ آن گاه خداوند دعایش را اجابت، مشکلات حضرت را برطرف، و او را در زمین خلیفه مى‏گرداند؛ سپس جبرئیل و 313 نفر با وى بیعت مى‏کنند.
- منابع‏ : تفسیر الصافى؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر؛ تفسیر القمى؛ تفسیر نور الثقلین؛ تقریب القرآن الى الأذهان -

منبع:

 دائرة المعارف قرآن کریم، ج‏1، ص: 421