زیارتت مبارک (ثواب زیارت هر یک از معصومین)

یکی از برنامه های بسیار سازنده و فضیلت ساز، زیارت معصومان علیهم السلام در دوران حیات آنها، و زیارت قبورشان بعد از رحلت و شهادت آنان است.

زیارت معصومان علیهم السلام خصوصاً اگر از سَر عشق و محبّت باشد، آثار گراسنگ و عظیمی دارد؛ از جمله:

1 - باعث شناخت بیشتر مقام پیشوایان بزرگ اسلامی می شود و افزایش عشق و محبّت بیشتر آنها را که پاداش رسالت پیامبر است، در پی خواهد داشت.
2 - زیارت معصومان علیهم السلام زمینه کمال خواهی و فضیلت طلبی بیشتر را در انسان فراهم می سازد و عامل رشد فضائل و کرامتهای انسانی می شود.

3 - زیارت باعث زنده نگه داشتن نام امامان معصوم علیهم السلام و در نتیجه، زنده نگه داشتن اسلام و قرآن می گردد؛ چرا که گفتار و رفتار و سیره معصومان علیهم السلام برگرفته از قرآن و اسلام است و در واقع، آنها مفسّران قرآن و اسلام به شمار می روند.

4 - افزون بر آن، آثار گران بها و ثوابهای فراوان اخروی و ریزش گناهان، بر زیارت ایشان مترتب می باشد.

از حسن بن علی وشا نقل شده که می گوید:

به امام رضا علیه السلام عرض کردم:

کسی که یکی از امامان را زیارت کند، چه [پاداشی ] دارد؟

فرمود:

"لَهُ مِثْلُ مَنْ اَتی قَبْرَ اَبی عَبْدِاللَّهِ علیه السلام ،مثل کسی که قبر امام حسین علیه السلام را زیارت کند.

قالَ: قُلْتُ وَ ما لِمَنْ زارَ قَبْرَ اَبی عَبْدِاللَّهِ 

عرض کردم: پاداش زیارت قبر امام حسین علیه السلام چیست؟

قالَ الْجَنَّهُ وَاللَّهِ؛(1)

فرمود: بهشت است به خدا قسم!"

جالب این است که در این حدیث، پاداش زیارت هر یک از امامان علیهم السلام پاداش زیارت امام حسین علیه السلام دانسته شده است. در خود این جمله، عنایتی به عظمت زیارت امام حسین علیه السلام شده است که گویا زیارت او محور قرار دارد.

در روایات مربوط به زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نیز همان پاداشی که برای زیارت امام حسین علیه السلام در نظر گرفته شده، وعده داده شده است.

...

امام هشتم علیه السلام فرمود:

"هر امامی عهدی بر گردن شیعیان و دوستان خود دارد که زیارت قبور آنان به وجه احسن ، وفای به این عهد را کامل می کند.

و هر کس از روی میل و رغبت به زیارتشان رود، روز قیامت مورد شفاعت آنها قرار می گیرد."(2)

1. زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله
زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در حیات و بعد از رحلت آن حضرت، مورد سفارش قرار گرفته است؛ چنان که رسول خدا صلی الله علیه وآله خود می فرماید:

"مَنْ زَارَ قَبْرِی بَعْدَ مَمَاتِی فَکَاَنَّمَا زَارَنِی فِی حَیَاتِی وَ مَنْ لَمْ یَزُرْ قَبْرِی فَقَدْ جَفَانی ؛(3)

کسی که قبر مرا بعد از رحلتم زیارت کند، مثل این است که مرا در زمان حیاتم زیارت کرده است!

و کسی که قبر مرا زیارت نکند ، به حقیقت بر من جفا کرده است."

2. زیارت فاطمه زهرا علیها السلام
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود:

"مَنْ زَارَ فَاطِمَةَ فَکَاَنَّمَا زَارَنِی؛(4)

کسی که فاطمه را زیارت کند، گویا من را زیارت کرده است."

امیرالمؤمنین علیه السلام از فاطمه علیها السلام نقل کرده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله به من فرمود:

"یَا فَاطِمَةُ مَنْ صَلَّی عَلَیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ اَلْحَقَهُ بِی حَیْثُ کُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِ؛(5)

ای فاطمه! کسی که بر تو درود بفرستد، خداوند او را می بخشد و به من در هر جای بهشت باشم، ملحق می کند!!"

3. امیرالمؤمنین علی علیه السلام
از امامانی که به زیارت او سفارش زیاد شده و پاداش فراوانی بر زیارت او مترتب شده است، امیرمؤمنان علی علیه السلام است.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله به امام حسین علیه السلام فرمود:

".. وَ مَنْ اَتَی اَبَاکَ بَعْدَ وَفَاتِهِ زَائِراً لَا یُرِیدُ اِلَّا زِیارَتَهُ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛(6)...

و کسی که بعد از وفات پدرت به زیارت [قبر] او بیاید و جز زیارت [قبر ] او قصدی نداشته باشد، بهشت برای او [واجب ] خواهد بود."

و امام صادق علیه السلام فرمود:

"مَنْ زَارَ اَمِیْرَ الْمُؤْمِنِینَ عَارِفاً حَقَّهُ غَیْرَ مُتَجَبِّرٍ وَلَا مُتَکَبِّرٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ اَجْرَ مِأَةَ اَلْفِ شَهِیدٍ وَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ بُعِثَ مِنَ الْآمِنِینَ وَ هُوِّنَ عَلَیْهِ الْحِسَابُ وَ اسْتَقْبَلَتْهُ الْمَلَائِکَةُ فَاِذَا انْصَرَفَ شِیعَتُهُ اِلَی مَنْزِلِهِ فَاِنْ مَرِضَ عَادُوهُ وَ اِنْ مَاتَ شَیَّعُوا بِالْاِسْتِغْفَارِ اِلَی قَبْرِه؛(7)

کسی که امیرمؤمنان علیه السلام را در حالی که به حقش آگاهی دارد و غرور و تکبر ندارد، زیارت کند، خداوند پاداش صد هزار شهید! را به او می دهد ، و گناه گذشته و آینده او را می بخشد! و [در روز قیامت] از جمله امان یافتگان برانگیخته می شود! و حساب [قبر و قیامت نیز] بر او آسان می گردد و ملائکه از او استقبال می کنند.

وقتی شیعه او به خانه خویش بر می گردد، اگر بیمار شود، ملائکه عیادتش می کنند و اگر از دنیا رفت، با استغفار [او را] به سوی قبرش تشییع می کنند."

و پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:

"مَنْ زَارَ عَلِیّاً فَقَدْ زَارَنِی؛(8) کسی که علی علیه السلام را زیارت کند، من را زیارت کرده است."

4. زیارت امام حسن علیه السلام
رسول خدا صلی الله علیه وآله به امام حسین علیه السلام فرمود:

"... وَ مَنْ اَتی اَخَاکَ بَعْدَ وَفَاتِهِ زَائِراً لَا یُرِیْدُ اِلَّا زِیَارَتَهُ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛(9)...

و کسی که [قبر] برادرت را بعد از وفاتش زیارت کند و جز زیارت او قصدی نداشته باشد، پس بهشت برای او [واجب ]است."

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در حدیث دیگری فرمود:

"وَ اَمَّا الْحَسَنُ... مَنْ زَارَهُ فِی بَقِیعِهِ ثَبَتَتْ قَدَمُهُ عَلَی الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْاَقْدَامُ؛(10)

امّا حسن علیه السلام... کسی که او را در [قبرستان ] بقیعش زیارت کند، خداوند در روزی که قدمها در آن روز [از صراط] می لغزد، قدم او را بر صراط ثابت نگه می دارد."

و امام صادق علیه السلام فرمود:

"اِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ کَانَ یَزُورُ قَبْرَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ کُلَّ عَشِیَّةِ جُمُعَةٍ؛(11)

به راستی حسین بن علی علیهما السلام همیشه قبر امام حسن علیه السلام را در هر شب جمعه زیارت می کرد."

و پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به امام حسین فرمود:

"وَ مَنْ زَارَ اَخَاکَ حَیّاً وَ مَیِّتاً کَانَ حَقِیقاً عَلَیَّ اَنْ اَزُورَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ اُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ وَ اُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ؛(12)

و کسی که برادرت را در حال حیات و بعد از مرگ زیارت کند، سزاوار بر من است که او را در روز قیامت زیارت کنم!! و از گناهان پاکش سازم و او را داخل بهشت گردانم!"

5. زیارت امام حسین علیه السلام
از امامانی که فراوان بر زیارتش سفارش شده و آثار گرانسنگی برای زیارت وی بیان شده است، امام حسین علیه السلام است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:

"یَا ابْنَ عَبَّاسٍ مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ ثَوَابَ اَلْفِ حَجَّةٍ وَ اَلْفِ عُمْرَةٍ اَلَا وَ مَنْ زَارَهُ فَقَدْ زَارَنِی وَ مَنْ زَارَنِی فَکَاَنَّمَا قَدْ زَارَ اللَّهَ وَ حَقُّ الزَّائِرِ عَلَی اللَّهِ اَنْ لَا یُعَذِّبَهُ بِالنَّارِ؛(13)

ای ابن عباس! کسی که حسین علیه السلام را با آگاهی به حقش زیارت کند، خداوند ثواب هزار حج و هزار عمره برای او می نویسد!

آگاه باش! کسی که او (حسین علیه السلام) را زیارت کند، مرا زیارت کرده! و کسی که من را زیارت کند، گویا خدا را زیارت کرده است!!! و حق زائر بر خداوند این است که او را به آتش عذاب نکند!"

امام صادق علیه السلام فرمود:

"اِنَّ لِزُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَضْلاً عَلَی النَّاسِ قُلْتُ وَ مَا فَضْلُهُمْ قَالَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ قَبْلَ النَّاسِ بِاَرْبَعِینَ عَاماً وَ سَائِرُ النَّاسِ فِی الْحِسَابِ وَ الْمَوْقِفِ؛(14)

به راستی برای زائران حسین بن علی علیهما السلام در روز قیامت برتری بر مردم است.

عرض کردم: برتری آنها چیست؟

فرمود: چهل سال قبل از مردم وارد بهشت می شوند، در حالی که دیگران هنوز در [حال ] حساب و [در ]موقف به سر می برند!!"
...

6. زیارت امام سجاد علیه السلام
از زراره نقل شده که گفت: به امام باقر علیه السلام گفتم:

چه می گویی درباره کسی که پدرت (علی بن الحسین علیهما السلام) را با حال ترس زیارت کند؟

فرمود:

 "یُؤْمِنُهُ اللَّهُ یَوْمَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ وَ تَلَقَّاهُ الْمَلَائِکَةُ بِالْبِشَارَةِ وَ یُقَالُ لَهُ لَا تَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ هَذَا یَوْمُکَ الَّذِی فِیهِ فَوْزُکَ؛(15)

در روز قیامت خداوند به او امان دهد و ملائکه او را با مژده و بشارت استقبال کنند و به او گفته می شود:

به خود ترس و اندوه راه مده! این روز رستگاری [و سعادت ]توست."

7. زیارت امام باقر علیه السلام
شخصی به نزد امام صادق علیه السلام آمد و گفت:

"هَلْ یُزَارُ وَالِدُکَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ فَمَا لِمَنْ زَارَهُ قَالَ علیه السلام الْجَنَّةُ إِنْ کَانَ یَأْتَمُّ بِهِ قَالَ فَمَا لِمَنْ تَرَکَهُ رَغْبَةً عَنْهُ قَالَ الْحَسْرَةُ یَوْمَ الْحَسْرَةِ؛(16)

آیا می شود پدرتان را زیارت کرد؟

امام فرمود: بله.

عرض کرد: کسی که او را زیارت کند، چه پاداشی دارد؟

فرمود: پاداش او بهشت است، به شرطی که امامتش را پذیرفته باشد [و از پیروان او باشد].

عرض کرد: کسی که زیارتش را از روی بی اعتنایی ترک کند، چه عاقبتی دارد؟

فرمود: در روز حسرت (قیامت) اندوه و حسرت خواهد داشت."

8. زیارت امام صادق علیه السلام
امام حسن عسکری علیه السلام فرمود:

"مَنْ زَارَ جَعْفَراً أَوْ أَبَاهُ لَمْ یَشْتَکِ عَیْنُهُ وَ لَمْ یُصِبْهُ سُقْمٌ وَ لَمْ یَمُتْ مُبْتَلًی؛(17)

هر کس جعفر [بن محمد الصادق ] یا پدر [بزرگوارش ] امام باقر علیهما السلام را زیارت کند، چشمانش به درد نیاید و درد و مریضی به او نرسد و به حالت ابتلاء [به حوادث سخت و ناگوار] از دنیا نرود."

و از خود امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود:

"مَنْ زَارَنِی غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ یَمُتْ فَقِیراً؛(18)

کسی که مرا زیارت کند، گناهانش بخشیده می شود و فقیر نمی میرد."

9. زیارت ائمه کاظمین علیهما السلام
ابن سنان می گوید: به امام رضا علیه السلام عرض کردم:

پاداش زیارت پدرت چیست؟

فرمود: "الْجَنَّةُ فَزُرْهُ؛(19)

بهش ؛ پس او را زیارت کن!"

ابراهیم بن عقبة گوید:

به امام هادی علیه السلام نامه ای نوشتم

"و أَسْأَلُهُ عَنْ زِیَارَةِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ وَ عَنْ زِیَارَةِ أَبِی الْحَسَنِ وَ أَبِی جَعْفَرٍعلیهم السلام أَجْمَعِینَ فَکَتَبَ إِلَیَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام الْمُقَدَّمُ وَ هَذَا أَجْمَعُ وَ أَعْظَمُ أَجْراً؛(20)

از زیارت امام حسین و زیارت ابی الحسن (امام کاظم) و ابی جعفر (امام جواد) علیهم السلام سؤال کردم.

پس حضرت در جوابم نوشت:

 زیارت امام حسین علیه السلام مقدم است، ولی زیارت این [دو امام ] جامع تر و پاداشش بزرگ تر است."

- برای حدیث فوق، توضیحاتی وارد شده است؛ از جمله اینکه مراد آن است که زیارت امام حسین علیه السلام به تنهایی مقدّم و بهتر است، ولی مجموع زیارت کاظمین جامع تر و افضل است.
یا آنکه زیارت امام حسین علیه السلام مقدم است و اگر زیارت دو امام اضافه گردد، جامع تر و موجب اجر بیشتر می باشد (21) -

10. زیارت امام رضا علیه السلام
رسول اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:

"سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّی بِأَرْضِ خُرَاسَانَ لَا یَزُورُهَا مُؤْمِنٌ إِلَّا أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ وَ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَی النَّارِ؛(22)

به زودی پاره تن من! در زمین خراسان دفن می شود. مؤمنی او را زیارت نمی کند، مگر آنکه خداوند بهشت را برای او واجب می کند و جسدش را بر آتش حرام می کند."

امام جواد علیه السلام نیز فرمود:

"ضَمِنْتُ لِمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی بِطُوسَ عَارِفاً بِحَقِّهِ الْجَنَّةَ عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛(23)

من بهشت را برای کسی که از روی آگاهی به حق پدرم ، او را در طوس (مشهد) زیارت کند، بر خداوند عزیز و جلیل ضمانت می کنم!"

همچنین فرمود:

"مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی بِطُوسَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نُصِبَ لَهُ مِنْبَرٌ بِحِذَاءِ مِنْبَرِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وآله حَتَّی یَفْرُغَ اللَّهُ مِنْ حِسَابِ عِبَادِهِ؛(24)

کسی که قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می بخشد، پس در روز قیامت، منبری برای او در مقابل منبر رسول خدا صلی الله علیه وآله نصب می شود تا خداوند از حساب رسی بندگانش فارغ شود."

و امام رضا علیه السلام خود فرمود:

"مَنْ زَارَنِی عَلَی بُعْدِ دَارِی أَتَیْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی ثَلَاثَ مَوَاطِنَ حَتَّی أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَایَرَتِ الْکُتُبُ یَمِیناً وَ شِمَالاً وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِیزَانِ؛(25)

هر کس مرا در غربت زیارت کند، روز قیامت در سه جا به نزد او خواهم آمد تا او را از ترسهایش نجات بخشم:

 1. هنگام تحویل گرفتن نامه اعمال از سمت راست و یا چپ؛ 2. در نزد [پل ] صراط؛ 3. در نزد ترازو [ی اعمال] ."

11. زیارت عسکریین علیهما السلام در سامراء
شخصی به نام منصور از عموی پدرش نقل می کند که به امام هادی علیه السلام عرض کرد:

"عَلِّمْنِی یَا سَیِّدِی دُعَاءً أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ فَقَالَ لِی هَذَا دُعَاءٌ کَثِیراً مَا أَدْعُو بِهِ وَ قَدْ سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا یُخَیِّبَ مَنْ دَعَا بِهِ فِی مَشْهَدِی وَ هُوَ یَا عُدَّتِی عِنْدَ الْعُدَدِ وَ یَا رَجَائِی...؛(26)

مولای من! دعایی به من بیاموز که با آن به خدای عزیز و جلیل تقرّب جویم!
حضرت فرمود: این دعایی است که زیاد آن را می خوانم و از خداوند عزوجل خواسته ام که هر کس با این الفاظ، در کنار بارگاه من دعا کند، ناامید بر نگردد و دعا این است: "یَا عُدَّتی عِنْدَ العُدَدِ و یَا رَجَائِی... ."

امام حسن عسکری علیه السلام فرمود:

"قَبْرِی بِسُرَّ مَنْ رَأَی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْجَانِبَیْنِ؛(27)

مزار من در سامِرّا موجب امنیّت دو گروه (سنّی و شیعه) است!!"

12. زیارت امام زمان علیه السلام
برای امام زمان علیه السلام زیارتهای مختلفی نقل شده است.

امام صادق علیه السلام فرمود:

"مَنْ دَعَا إِلَی اللَّهِ تَعَالَی أَرْبَعِینَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ کَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا فَإِنْ مَاتَ قَبْلَهُ أَخْرَجَهُ اللَّهُ تَعَالَی مِنْ قَبْرِهِ وَ أَعْطَاهُ بِکُلِّ کَلِمَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ هُوَ هَذَا اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ...؛(28)

کسی که به سوی خدای بلند مرتبه، چهل صبح با [خواندن دعای] عهد دعا کند، از یاران قائم [مهدی علیه السلام ]خواهد بود.

پس اگر قبل از [ظهور] او از دنیا رفت، خداوند او را از قبرش خارج می کند و در مقابل هر کلمه [دعا] هزار حسنه می دهد و هزار گناه از او محو می کند و آن دعا این است: اللهم رب النور العظیم... ."

حسن ختام را حدیثی در باره استقبال از زائران ائمه اطهار علیهم السلام قرار می دهیم:
امام صادق علیه السلام فرمود:

"إِذَا انْصَرَفَ الرَّجُلُ مِنْ إِخْوَانِکُمْ مِنْ زِیَارَتِنَا أَوْ زِیَارَةِ قُبُورِنَا فَاسْتَقْبِلُوهُ وَ سَلِّمُوا عَلَیْهِ وَ هَنِّئُوهُ بِمَا وَهَبَ اللَّهُ لَهُ فَإِنَّ لَکُمْ مِثْلَ ثَوَابِهِ؛(29)

وقتی یکی از شما (شیعیان) از زیارت ما یا زیارت قبور ما برگشت، به استقبال او بروید و به او سلام کنید و او را به این نعمت زیارت تبریک بگویید تا پاداشی مثل پاداش او ببرید... ."

• پاورقــــــــــــــــــــی

---

1) مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، مؤسسة آل البیت، ج 10، ص 183، ح 11800.
2) بحارالانوار، محمد باقر مجلسی، وفا، بیروت، ج 100، ص 116.
3) الغدیر، علامه امینی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 5، ص 104.
4) ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص 217.
5) بحارالانوار، ج 97، ص 194، ح 10.
6) تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج 6، ص 21؛ بحارالانوار، ج 97، ص 140 و 142.
7) الامالی، شیخ طوسی، ج 1، ص 218.
8) بحارالانوار، ج 97، ص 263، ذیل روایت 17.
9) ]. تهذیب الاحکام، ج 6، ص 21؛ بحارالانوار، ج 97، ص 142، ح 16.
10) الامالی، شیخ صدوق، ص 115؛ بحارالانوار، ج 97، ص 141، ح 14.
11) قرب الاسناد، حمیری، ص 65.
12) بحارالانوار، ج 97، ص 142، ذیل روایت 15.
13) مستدرک الوسائل، ج 10، ص 276، ح 12009.
14) کامل الزیارات، ابن قولویه، ص 137. 20) وسائل الشیعة، ج 14، ص 456، ح 19591.
15) وسائل الشیعة، ج 14، ص 456، ح
16) بحارالانوار، ج 100، ص 145، ح 39.
17) وسائل الشیعة، شیخ حر عاملی، دار احیاء التراث، ج 10، ص 426؛ بحار الانوار، ج 97، ص 145، ح 35.
18) تهذیب الاحکام، ج 6، ص 78، ح 1؛ بحارالانوار، ح 97، ص 145، ح 34.
19) بحارالانوار، ج 102، ص 2، ح 5.
20) الکافی، شیخ کلینی، ج 4، ص 583، ح 3. 
21) زیارت در آیینه روایات، عبد الرحمن باقرزاده، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1375، ص 71.
22) من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج 2، ص 351، ح 3194.
23) همان، ج 2، ص 349، ح 3186.
24) بحارالانوار، ج 102، ص 34، ح 13؛ الامالی، شیخ صدوق، ص 120، ح 7.
25) الخصال، شیخ صدوق، چاپ اسلامیة، ص 168.
26) بحارالانوار، ج 102، ص 59، ح 2.
27) تهذیب الاحکام، ج 6، ص 93، ح 3.
28) بحارالانوار، ج 102، ص 111.

29) همان، ج 102، ص 302، ح 1.

برگرفته از:

مجله مبلغان ش 76

با اندکی تصرف