آغاز سال تحصیلی، تسلیت یا تبریک؟!

بسم الله الرحمن الرحیم

اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ (1) خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ (2) اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ (3) الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (4) عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ (5) سوره علق -

آیات پنجگانه فوق را تقریبا همه مسلمین از شیعه و سنی به عنوان اولین آیات نازله توسط جبرائیل بر حضرت رسول الله (ص) می شناسند!

آیاتی که بیانگر جهان بینی کلی دین، و در نتیجه می تواند ملاکی برای حق و باطل بودنش قرار گیرد!!

می بینیم که اولین حرف نازله «اقرء - بخوان» است!

اقرءی که در همین 5 آیه و در فاصله ای اندک از هم دو بار تکرار می شود!

و بعد 4 مرتبه سخن از علم و قلم به میان می آورد (سه واژه از ماده علم + یک واژه قلم )

مسلّماً این از اهمیت داشتن علم و دانش و سواد در دین اسلام، و بالطبع بنای این دین جاودانه بر پایه عقلانیت و منطق خبر می دهد!! آنچنان که در آیات دیگری هم که پس از آن نازل شده است به بشریت به خاطر عدم تفکر و تعقلش به شدت می توپد : إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذِینَ لَا یَعْقِلُونَ (22) انفال - و أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا (24) محمد - و فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ (176) اعراف - 

و همه اینها در حالی ست که پیام آور این کتاب به اذعان تاریخ، خود فردی امّیّ و مکتب نرفته است! در محیطی سراسر جهل و نادانی!

در کنار نعمت علم و قلم در آغازین آیات نازله بر پیامبر، البته از یک نعمت دیگر هم نام برده می شود:

نعمت خلقت او از علقه «الذی خلق، خلق الانسان من علق»

یک نعمت مربوط به تکامل جسمی او

و یک نعمت مربوط به تکامل روحی او 

تکامل نخست را خداوند عالمیان خود به نحو کامل عهده دار شده و او را از خون بسته شده به صورت انسانی نیکو و زیبا در آورده و لایق تبارک الله گردانده : وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِینٍ (12) ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِی قَرَارٍ مَکِینٍ (13) ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ (14) مؤمنون - 

و تکامل دوم را با فراهم کردن اسباب و قرار دادن استعداد و توان، به عهده انسانی گذارده و آن را سبب امتیاز او از دیگر مخلوقات و منشأ فضل وبرتری وی قرار داده است: قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ (9) زمر -

پس اگر جویای این نوع تکاملی راهش از وادی علم و دانش است که می گذرد.

+ در سوره قلم هم خداوند متعال ابتدا با حرفی از حروف الفبا «ن» سوره را شروع و پس از آن می فرماید: وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ، ن سوگند به قلم و آنچه می نویسند!

و ناگفته پیداست قسم خدا نه مثل قسم یک فرد دروغگوست که برای پذیرش حرفش از سوی دیگران متمسک بدان گردد که: وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِیلًا (122) نساء - بلکه برای بیان اهمیت متعلق قسم است! 

آری قسم به قلم و به نوشته! که هنوز هم که هنوز است قدرش را به درستی نمی دانیم و مقامش را چنان که باید ارج نمی نهیم! 

و چه زشت است که در یک مملکت اسلامی آغاز سال تحصیلی را به جدی یا شوخی روز ماتم و عزا به حساب بیاوریم که متأسفانه گفتار و رفتار دنیای حقیقی و مجازیمون جز این نیست!

+ آغاز سال تحصیلی بر طالبین علم و دانش مبارک