از اینهایی نباش که خدا دوستشان ندارد!
از کارهای ناشایستی که قرآن همواره انسانها را از آن پرهیز داده، اسراف
است . چه اینکه اسراف تعادل زندگی اجتماعی را در هم می ریزد و مفاسد فراوانی به
دنبال دارد .
اسراف به معنای :
خروج از حد اعتدال است، بی آنکه فرد چیزی
را ظاهرا ضایع کرده باشد!
مثل : پوشیدن لباس گران قیمتی که بهایش صد برابر لباس مورد
نیاز باشد.
یا مثل : تهیه غذای گران قیمتی که با پول آن بتوان عده زیادی را تغذیه کرد.
و ای بسا اسراف در منطقه ای از زمین باعث محرومیت منطقه ای دیگر شود، و یا
اسراف انسانهای امروز باعث محرومیت نسلهای آینده گردد .
قرآن مجید اسراف را
مایه هلاکت و مسرفین را از جمله هلاک شوندگان برمی شمرد .
« واهلکنا
المسرفین » - انبیاء/9 -
« و ما مسرفین را نابود ساختیم .»
حضرت علی علیه
السلام درباره اسراف می فرماید:
« السرف مثواة والقصد مثراة - بحار الانوار، ج 68، ص 347 -
اسراف
موجب هلاکت و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت است .»
- خداوند می فرماید:
« ولا تسرفوا انه لا یحب المسرفین » - انعام/141
و اعراف/31 - « اسراف نکنید که خداوند
اسرافکاران را دوست ندارد .»
- « و ان المسرفین هم اصحاب النار » - غافر/43 - « و
به راستی که اسرافکاران اهل آتش اند .»
- « و لا تطیعوا امر المسرفین » - شعراء/151 - « امر اسرافکاران را اطاعت نکنید .»
« و ان فرعون لعال فی الارض و انه لمن
المسرفین » - غافر/28 - « و فرعون برتری جویی در زمین داشت و از اسرافکاران بود .»
« ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب » - غافر/28 - « خداوند کسی را که اسرافکار
و دروغگو است، هدایت نمی کند .»
بعضی از موارد نهی اسراف:
1 . در خوردن
و آشامیدن:
« کلوا واشربوا ولا تسرفوا » - اعراف/31 -
« بخورید و بیاشامید
ولی اسراف نکنید .»
2 . اسراف در انتقام گیری!:
« فلا یسرف فی القتل
» - اسراء/33 -
« پس نباید در قتل اسراف کند! »
3 . حتی در انفاق هم نباید
اسراف کرد:
« والذین اذا انفقوا لم یسرفوا ولم یقتروا » - فرقان/67 -
« و
[بندگان خدا] کسانی اند که چون انفاق کنند، نه ولخرجی می کنند و نه تنگ می گیرند .»
عبدالملک بن عمرو احول گوید:
امام صادق علیه السلام پس از تلاوت آیه فوق
مشتی سنگریزه برداشت و آن را در مشتش نگه داشت و فرمود:
این همان سختگیری و خسّتی
است که خدای عزوجل درکتاب خود فرموده است .
آن گاه مشتی دیگر برداشت و همه آنها را
ریخت و فرمود:
این اسراف است .
سپس مشتی دیگر برداشت و قسمتی از آن را ریخت و
مقداری را نگه داشت و فرمود:
این حد وسط است - میزان الحکمه، ح 8485 -
نشانه های اسرافکار:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:
« اما علامة المسرف فاربعة: الفخر
بالباطل ویاکل ما لیس عنده ویزهد فی اصطناع المعروف وینکر من لا ینتفع بشی ء منه »
-
تحف العقول، انتشارات علمیه، ص 25 -
نشانه های اسرافکار چهار چیز است: 1 به کارهای باطل می نازد 2 آنچه را
فراخور حالش نیست، می خورد 3 در انجام کارهای خیر بی رغبت است 4 هر کس را که از او
سودی نمی برد انکار می کند .
حکایت:
روزی بهلول نزد هارون الرشید رفت
.
اتفاقا هارون در عمارت تازه ساز خود نشسته بود، همین که چشمش به بهلول افتاد، از
او خواست چیزی بر دیوار عمارت بنویسد .
بهول نوشت:
« گل را برافراشتی و دین را فرو
گذاشتی; گچ را بلند ساختی و نص را فرو گذاشتی . اگر این عمارت از مال خود توست،
همانا اسراف کرده ای و خداوند اسراف کنندگان را دوست نمی دارد و اگر از مال دیگران
است ظلم کرده ای و خداوند ستمگران را دوست نمی دارد. »
برگرفته از:
مجله مبلغان ش 47
