فتاوایی که نقل می شوند اما حقیقت ندارند!
شفقنا – مفتیان وهابی و سلفی اظهاراتی را بیان می کنند که برخی از آنها موجب وهن اسلام است. قصد داشتیم از دکتر مهدی فرمانیان، رییس دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی در مورد علت چنین اظهاراتی از سوی مفتیان و منابعی که آنها در این زمینه استفاده می کنند، بپرسیم، اما دکتر فرمانیان معتقد است، بسیاری از اظهاراتی که از سوی رسانه های سنی و شیعه به یکدیگر نسبت داده می شود، دروغ محض است و هیچ منبع مستحکمی ندارد.
او به شفقنا می گوید: برخی نسبت هایی که رسانه های سنی و شیعه به یکدیگر می دهند تنها باعث ضربه زدن به اسلام و دامن زدن به اختلافات مذهبی شده است. عده ای از فضای اختلافات مذهبی میان شیعه و سنی سوء استفاده می کنند، به هم تهمت می زنند و فضا را ملتهب تر می کنند. این فضای ملتهب به نفع اسلام، اهل سنت و شیعیان نیست و سود آن را تنها استکبار و استعمار می برد.
متن گفت‌وگوی شفقنا با دکتر فرمانیان را می خوانید:
* اخیرا مشاهده می شود که شیوخ و مفتیان عربستان اظهاراتی را بیان می کنند که باعث تعجب بسیاری از مخاطبان می شود و در پایگاه های ارتباط جمعی جنجال های بسیاری را به همراه دارد. اظهاراتی مانند اینکه "خوردن گوشت همسر مباح است" یا "اینکه همجنس گرایی در اسلام مجاز است" چنین فتواهایی در حقیقت موجب وهن اسلام می شود. چرا در میان مفتی های وهابی و سعودی این اتفاق افتاده و چنین برداشت هایی از اسلام ارایه می شود؟
فرمانیان: بسیاری از فتواهایی که در فضاهای مجازی منتشر می شود صحت ندارد. وهابی ها ظاهرگرا هستند، به ظواهر احادیث اعتماد دارند، نسبت به مساله مصلحت بی تفاوت هستند و به عقل بها نمی دهند و البته این مباحث ارتباطی با مسایل سیاسی ندارد. آنها چون ظاهر گرا هستند خبر واحد را حتی در اعتقادات نیز حجت می دانند. در کتاب های اهل سنت احادیثی وجود دارد که وهابی ها گاهی به آنها استناد می کنند و باعث جنجال هایی می شوند. اما در این میان بسیاری از فتاوی که به وهابیت نسبت داده می شود مانند بسیاری از نسبت هایی که به شیعه داده می شود، دروغ یا تحریف است. چنین روند و رویکردی هیچ سودی ندارد و تنها فضای جنگ مذهبی را بیشتر می کند.
* نسبت های دروغی که می فرمایید از طرف چه کسانی داده می شود؟
فرمانیان: متاسفانه طرفینی است. در سایت های وهابی ها دیده می شود، نسبت هایی به شیعیان زده می شود که هیچ مبنای درستی ندارد. البته در برخی رسانه های شیعه نیز دیده می شود که طبق یک روایت اعتقادی ضعیف السند می گویند به دشمن خود اتهام بزنید. لذا اتهامی زده می شود، در فضای مجازی نقل می شود و رسانه به رسانه انتشار می یابد بدون اینکه رسانه ها به دنبال این باشند که صحبت نقل شده از فلان فرد ولو وهابی از کجا آمده است. این مساله به عنوان مثال در کشور خودمان سایت های تند شیعی از یک فتوا یا سخن یک مقام مذهبی سنی یا سلفی یا وهابی ها تکه ای را برداشته و منتشر می کنند بدون اینکه توضیحات بعدی آنها را بیاورند و همین اقدام موجب برداشت های اشتباه و ناقص می شود.
یکی دیگر از دلایل تحریف سخنان مفتیان شیعه و سنی و انتشار آنها، تخریب طرف مقابل است. مثلا در سایت های شیعه گفته شد که ناصر العمر جهاد نکاح را با محارم مجاز دانسته است، این دروغی است که برخی از سایت ها برای تخریب طرف مقابل نسبت داده اند. از طرف دیگر سایت های وهابی نیز دروغ هایی را به علمای شیعه از جمله به امام خمینی(ره) نسبت داده اند و هم اکنون هم در سایت های آنها قابل مشاهده است!
یا مثال دیگر اینکه سایت های وهابی عکس هایی از شیعیان نشان می دهند و براساس آن عکس می گویند شیعیان اباحه گر هستند و زنان و مردان آنها در مجلس با هم می رقصند! عامه وهابی ها و سلفی ها وقتی چنین سخنانی را در مورد شیعیان می شنوند به راحتی تهمت هایی که به شیعیان زده می شود را قبول می کنند چون تحت تاثیر تبلیغات منفی، شیعه را به عنوان یک مجموعه اباحه گر می شناسند.
از سوی دیگر شیعیان هم با شنیدن سخنانی که در فضای مجازی ما از سوی وهابی ها و سلفی ها منتشر می شود عموم سلفی ها را بی عقل می دانند به همین دلیل هر زمان، هر فتوایی که از طرف آنها به دست شیعیان می رسد به سرعت آن را می پذیرند. در صورتی که وقتی به سایت اصلی سلفی ها رجوع می کنیم بسیاری از چنین اخباری وجود ندارد. چنین رویکرد و روندی از سوی هر دو طرف تنها موجب سوء استفاده دشمنان شده است.
* چطور سوء استفاده می شود؟
فرمانیان: وقتی دو گروه یکدیگر را تخریب کنند و تفکرات نادرستی به هر دو گروه نسبت داده شود، این نسبت ها و تفکرات به غرب می رسد و ذهنیت آنها نسبت به شیعه و سنی براساس همین نسبت ها شکل می گیرد سپس به شایعاتی که سنی ها علیه شیعیان و شیعیان علیه سنی ها درست کرده اند، توجه می کنند، بر این اساس در غرب در یک نسبت کلی تر می گویند که اسلام دین خرافی، بی عقلی و اباحه گر است و توجهی به ارزش های اخلاقی ندارد.
* این وسط فقط اسلام ضربه می خورد.
فرمانیان: دقیقا! ما متاسفانه گاهی خودمان با دست خودمان اسلام را تضعیف می کنیم و اسم آن را کوبیدن طرف مقابل می گذاریم. شاید ما طرف مقابل را کوبیدیم ولی اتفاقی که می افتد تنها ضربه خوردن به اسلام است. حتی جوان خودمان هم شایعاتی که به شیعیان نسبت داده می شود را می شنود و در مورد آن تحقیق نمی کند و از اسلام زده می شود، سپس می گوید که تفکر سکولاریسم بهتر است. متاسفانه مسلمانان از هر گروه داریم به چنین فضایی دامن می زنیم و این مشکل اساسی ماست که با به وجود آمدن شبکه های ماهواره ای، سایت ها و فضای مجازی غیر قابل کنترل شده است.
* طبیعتا مفتیان و بزرگان دو طرف متوجه نسبت های دروغین و آسیب هایی که این نسبت ها به همراه دارد، هستند. چرا اقدام و ممانعت تاثیرگذاری نسبت به این مساله انجام نمی شود؟
فرمانیان: مقام معظم رهبری و حضرت آیت الله مکارم شیرازی می گویند غیبت اهل سنت حرام است چه برسد به اینکه به آنها تهمت و دروغ زده شود؛ اما همه ما از جمله شیعه، سنی و مخصوصا با اقدامات وهابی ها و سلفی ها و داعشی ها هر کدام داریم عملا به سمت جنگ مذهبی می رویم؛ یک نفر با خودسانسوری، نفر دیگر با سکوت و شخص دیگر با تهمت زدن. تنها داریم آب به آسیب دشمن می ریزیم، اختلاف و دعوا را در جهان اسلام بیشتر می کنیم و فقط آمریکا، اروپا، استعمار و استکبار از این مسایل سود می برند.
* اگر آنها از ما اظهارات دروغ مطرح می کنند و برخی رسانه های ما هم متقابلا از آنها اظهارات دروغ می زنند و در این میان هر دو طرف سکوت می کنند و هیچ عکس العملی نشان نمی دهند، برای مخاطبان شاید این برداشت را داشته باشد که حتما این سخنان و نسبت ها درست است وگرنه اعتراضی نسبت به آنها از هر دو طرف صورت می گرفت. چرا ما داریم به این سمت می رویم و بسیاری سکوت کرده ایم؟
فرمانیان: دلیل آن مسایل سیاسی است. عربستانی ها در شبکه های خود به صورت پمپاژ علیه شیعه سخنانی را مطرح می کنند و حتی تهمت و دروغ هم به این سخنان اضافه می کنند؛ از طرف دیگر به عنوان مثال ما با عربستان و سیاست هایش به مشکل برخورده ایم، ما هم همین کار را می کنیم. در این میان چه بسا سایرین سکوت می کنند و معتقدند در این دعوا اگر حرفی زده شود، به نفع طرف مقابل است. در چنین شرایطی اگر یک فرد منصف از هر طرف که باشد اعتراضی کند، کسی به حرفش گوش نمی دهد. به عبارت دیگر بسیاری از ما به خاطر دعواهای سیاسی، خودسانسوری شدیدی داریم که تنها اسلام و مذاهب را می کوبیم و بالطبع اختلافات مذهبی را گسترش می دهیم.
* یعنی مصلحت دین تحت لوای سیاست قرار گرفته است؟
فرمانیان: بله! مصلحت دین تحت لوای سیاست قرار گرفته و در موارد بسیاری عقلانیت کنار گذاشته شده است. عده ای سیاست ماکیاولی پیدا کردند. دیگر صحبت مباحث دینی و شرعی نیست، بلکه اینکه طرف مقابل را با هر وسیله ای بکوبید و تفرقه بیانداز اصل شده است. اگر یک آمارسنجی صورت گیرد، مشاهده می شود که اکثر عربستانی ها، ایرانی ها را دشمن خود می دانند و اکثر ایرانی ها هم دشمن خود را در عربستان می دانند این دقیقا همان چیزی است که آمریکا می خواهد یعنی سیاست زدگی داخلی سپس سیاست زدگی خارجی و در نهایت استفاده تبلیغاتی دشمنان اسلام از دعوای اختلافات داخلی. نهایتا به نظر من به رغم همه اختلافات می توان برای مصلحت بزرگتر که اسلام است قدم های سازنده ای برداشت و رسانه های مذهبی از شیعه و سنی هر کدام می توانند حداقل با پرهیز از انتشار مطالب بی بنیاد یا سست بیناد و پرهیز از انتساب مطالب نادرست به یکدیگر نقشی شایسته ایفا کنند.
