پاکیزه ترین شغل!!
تجارت در فرهنگ قرآن به دو معنای معنوی و مادی آمده است:
الف)
معنوی:
« ان الذین یتلون کتاب الله واقاموا الصلاة وانفقوا مما رزقناهم سرا
وعلانیة یرجون تجارة لن تبور » فاطر/29 ;
«در حقیقت، کسانی که کتاب خدا را می
خوانند و نماز بر پا می دارند و از آنچه بدیشان روزی داده ایم، نهان و آشکارا انفاق
می کنند، امید به تجارتی بسته اند که هرگز زوال نمی پذیرد .»
در این آیه
خداوند متعال تلاوت آیات الهی، اقامه نماز، و انفاق را تجارت زوال ناپذیر دانسته
است .
در آیات 10 و 11 سوره صف نیز برخی دیگر از تجارتهای معنوی را این
گونه بیان فرموده است:
«یا ایها الذین آمنوا هل ادلکم علی تجارة تنجیکم من
عذاب الیم × تؤمنون بالله ورسوله وتجاهدون فی سبیل الله باموالکم وانفسکم ذلکم خیر
لکم ان کنتم تعلمون » ;
«ای کسانی که ایمان آورده اید، آیا شما را بر
تجارتی راه نمایم که شما را از عذابی دردناک می رهاند؟ به خدا و فرستاده او بگروید
و در راه خدا با اموال و جانهایتان جهاد کنید . این [گذشت و فداکاری] اگر بدانید،
برای شما بهتر است .»
در این آیه ایمان به خدا و پیامبر اکرم صلی الله علیه
و آله و جهاد در راه خدا با مال و جان به عنوان تجارت معنوی معرفی شده است .
خداوند متعال یکی دیگر از مصادیق این تجارت معنوی را چنین بیان فرموده است:
« ان الله اشتری من المؤمنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنة یقاتلون فی
سبیل الله فیقتلون و یقتلون وعدا علیه حقا فی التوراة والانجیل والقرآن » - توبه/111 -
« در حقیقت، خداوند از مؤمنان، جان و مالشان را به [بهای] اینکه بهشت برای
آنان باشد، خریده است; [همان کسانی که] در راه خدا می جنگند و می کشند و کشته می
شوند . [این] به عنوان وعده حقی در تورات و انجیل و قرآن بر عهده اوست .»
هر معامله ای در حقیقت پنج رکن اساسی دارد: خریدار، فروشنده، متاع، قیمت
و بها، سند معامله .
خداوند متعال نیز در این آیه به تمام این ارکان اشاره
کرده است: خودش خریدار ، مؤمنان فروشنده ، جانها و اموال آنان متاع ، بهشت را ثمن ، و
کتب آسمانی را سند این معامله قرار داده است .
ب) مادی:
در مورد تجارت
مادی آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
1 .
تجارت، مردان خدا را از ذکر خدا باز نمی دارد:
« رجال لا تلهیهم تجارة ولا
بیع عن ذکر الله » - نور/37 -
« مردانی که تجارت و داد و ستد آنان را از یاد خدا
غافل نمی سازد .»
2 . معاملات بازرگانی باید با رضایت انجام گیرد:
« الا ان تکون تجارة عن تراض منکم » - نساء/29 -
« مگر آنکه داد و ستدی با
تراضی یکدیگر از شما انجام گرفته باشد .»
3 . در تجارت غیر نقد نیاز به سند و شهود است:
« یا ایها الذین آمنوا اذا تداینتم بدین الی اجل مسمی فاکتبوه ولیکتب بینکم
کاتب بالعدل » - بقره/282 -
«ای کسانی که ایمان آورده اید، هرگاه بدهی مدت داری
به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید . و باید نویسنده ای [صورت معامله را] براساس
عدالت، میان شما بنویسد .»
4 . معامله نقدی نیازی به سند ندارد:
« الا ان تکون تجارة حاضرة تدیرونها بینکم فلیس علیکم جناح الا تکتبوها » - بقره/282 -
«مگر آنکه داد و ستدی نقدی باشد که آن را در میان خود دست به دست
برگزار می کنید; در این صورت، بر شما گناهی نیست که آن را ننویسید .»
5 .
هنگام نماز جمعه، دست از تجارت بردارید:
« و اذا راو تجارة او لهوا انفضوا
الیها وترکوک قائما قل ما عند الله خیر من اللهو ومن التجارة » - جمعه/11 -
«و
چون داد و ستد یا سرگرمی ببینند، به سوی آن روی می آورند و تو را در حالی که
ایستاده ای، ترک می کنند . بگو آنچه نزد خداست، از سرگرمی و از داد و ستد بهتر است
.»
شرایط تجارت:
رسول اکرم صلی الله علیه و
آله از تجارت به عنوان پاکیزه ترین شغل یاد فرموده اند، اگر
دارای شرایط لازم باشد:
« ان اطیب الکسب کسب التجار الذین اذا حدثوا لم
یکذبوا واذا ائتمنوا لم یخونوا واذا وعدوا لم یخلفوا واذا اشتروا لم یذموا واذا
باعوا لم یطروا واذا کان علیهم لم یمطلوا واذا کان لهم لم یعسروا - میزان الحکمة، ح 17622 -
« همانا پاکیزه ترین شغل، شغل بازرگانانی است که چون سخنی گویند، دروغ نگویند
و هرگاه امانتی به آنها سپرده شود، خیانت نکنند و هرگاه وعده دهند، خلف وعده نکنند
و وقتی چیزی می خرند، [از آن] نکوهش نکنند و وقتی چیزی می فروشند، تعریف و تبلیغ
نکنند و هرگاه بدهکارند [در پرداخت بدهی خود] تعلل نورزند و هرگاه طلبکار باشند
[برای گرفتن حق خود] فشار نیاورند .»
برگرفته از:
مجله مبلغان ش 47
