استفاده غیر عبادی از مساجد ( خواب، دفن، ختم و عروسی، درس، شعر، فیلم، کتابخانه، بسیج و...)

استفاده غیر عبادى از مسجد:

خوابیدن در مسجد

183-خوابیدن در مسجد مکروه است مگر در حال ناچارى (1) .

نماز بر میت

184-خواندن نماز میت در مساجد مکروه است،ولى در مسجد الحرام مکروه نیست (2) .

دفن میت

185-دفن میت در مسجد،اگر ضرر به مسلمانان باشد یا مزاحم نمازشان باشد،جایز نیست، بلکه مطلقاً دفن میت در مسجد جایز نیست (3) .

186-س:آیا جایز است که وصیت کنم پس ازمرگ در مسجد محل که در آن زحمت زیادى کشیده ام مرا دفن کنند،چون بسیار دوست دارم در این مسجددفن شوم،در حیاط مسجد یا شبستان؟

ج-اگر هنگام اجراء صیغه وقف،دفن میت استثناء نشده باشد دفن میت در آن جایز نیست و وصیت شما در این مورد اعتبارى ندارد (4) - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

برگزارى مجالس سوگوارى و فاتحه

187-اگر مسجد را براى عزادارى چادر بزنند و فرش کنند و پارچه سیاه نصب کنند و وسائل چاى و پذیرایى به مسجد ببرند،در صورتى که این کارها به مسجدضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد (5) .

188-س:تشکیل مجلس فاتحه و ترحیم،درمسجد،چه صورت دارد؟

ج-اگر مانع از نماز نباشد مانعى ندارد (6) - آیت الله گلپایگانى قدس سره -

برگزارى مجلس شادى

189-س:اینجانب قصد دارم طبق سنت صدراسلام مجلس عروسى و ولیمه ازدواج پسرم را با حفظ تمام شعائر مذهبى در مسجد برگزار نمایم.استدعا دارم نظر شریف را در این مورد مرقوم فرمائید.

ج-برگزار نمودن مجلس عروسى درمسجد،در صدر اسلام به صورت یک سنت،معلوم نیست و بهتر این است که اینگونه مجالس را در منازل خود تشکیل دهید ونسبت به مسجد اگر مزاحمت با نمازگزاران باشد حرام و الا سزاوار نیست،زیرا مناسب وضع مسجد نیست و هتک است (7) - آیت الله گلپایگانى قدس سره -

190-س:در برخى مناطق،بویژه در روستاها،مجالس عروسى را در مساجد بر پا مى کنند، یعنى مجلس رقص و غنا را در خانه برگزار مى کنند ولى نهاریا شام را در مسجد مى دهند،آیا این کار شرعا جایزاست یا نه؟

ج-غذا دادن به میهمانان،در مسجد،به خودى خود اشکال ندارد ولى بر پا کردن مجالس عروسى در مساجد مخالف جایگاه اسلامى مسجد است و جایزنمى باشد و ارتکاب محرمات شرعى ازقبیل غنا و موسیقى لهوى مطرب،حرام است مطلقا (8) - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

درس و بحث

191-س:آیا از صحن و ایوان مسجد مى توان براى توجیه فکرى و فرهنگى و اعتقادى و دروس نظامى به جوانان استفاده کرد،با توجه به اینکه جا براى این امور،کم است و از ایوان مسجد هم استفاده دیگرى نمى شود؟

ج-این امور تابع کیفیت وقف صحن و ایوان مسجد است و در این خصوص لازم است نظر امام جماعت و هیئت امناى مسجد راجویا شوید.یاد آورى مى شود که راهنمایى جوانان و تشکیل کلاسهاى دروس دینى باموافقت امام جماعت و هیئت امناى مسجد،امرى است مطلوب و پسندیده (9) - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

192-س:در مسجدى که نماز اقامه مى شود،بخشى از آن مختص به بانوان است و گاهى در این مسجد درس گفته مى شود و هنگام درس و بحث،بانوان از مسجد خارج مى شوند و این درس مانع نماز بانوان است آیا درسى که مانع نماز آنان است اشکال دارد یا نه؟

ج-مانع شدن از نماز خواندن نمازگزاران در مسجد جایز نیست،خواه نمازگزارمرد باشد یا زن (10) - آیت الله گلپایگانى قدس سره -

شعر خوانى

193-خواندن شعرى که نصیحت و مانند آن نباشددر مسجد مکروه است (11) .

ورزش

194-س:آیا تمرینات ورزشى در مسجد محله یاخوابیدن در آن یا مسجد دیگر جایز است؟

ج-مسجد مکان ورزش نیست و خوابیدن در مسجد مکروه است (12) - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

نمایش فیلم

195-س:آیا نمایش فیلمهاى سینمایى که ازسوى وزارت ارشاد اسلامى مجوز دارد در مسجد براى کسانى که در جلسات قرآن شرکت مى کنند،شرعا اشکال دارد؟

ج-جایز نیست مسجد را به مکان نمایش فیلمهاى سینمایى تبدیل کنند ولى نمایش فیلم در وقت نیاز با هماهنگى امام جماعت مسجد مانع ندارد (13) - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

کتابخانه و اتاق بسیج

196-س:اشغال کردن مسجد به اینکه مقدارى ازمسجد را کتابخانه کنند یا اینکه براى غیر نماز اجتماع کنند در مسجد، به طورى که مزاحم مصلین(نمازگزاران)باشند چه صورتى دارد؟

ج-کتابخانه کردن مقدارى از مسجد و مزاحمت نمازگزاران جایز نیست(اگر قبل از آنکه زمین وقف مسجد شود قسمتى را کتابخانه و قسمتى را مسجد بسازند اشکال ندارد، ولى پس از آنکه وقف مسجد شد،تغییر آن جایز نیست.)ولى مى توانند تعدادى کتاب بدون مزاحمت مصلین در مسجد قرار دهند (14) .

197-س:آیا مى شود قسمتى از مسجد را که هیچگونه استفاده اى از آن نمى شود براى شوراى همیارى که هیچ جایى براى جلسات شورا ندارند،اختصاص داد یا نه؟

ج-اختصاص دادن قسمتى از مسجد به امور شورا جایز نیست (15) .

198-س:آیا در قسمت پشت بام مسجد،مى توان ساختمانى به عنوان کتابخانه ساخت و مورداستفاده قرار داد یا نه؟

ج-نمى شود (16) .

- آیت الله گلپایگانى قدس سره -

استفاده از وضوخانه مسجد

199-کسى که نمى خواهد در مسجدى نماز بخواند،اگر نداند حوض یا وضوخانه آن را براى همه مردم وقف کرده اند یا براى کسانى که در آن جا نمازمى خوانند،نمى تواند از حوض یا وضوخانه آن مسجدوضو بگیرد.ولى اگر معمولا کسانى هم که نمى خواهنددر آنجا نماز بخوانند وضو مى گیرند،مى تواند در آنجا وضو بگیرد (17) .

200-اگر طهارتخانه مسجد،تنها براى استفاده نمازگزاران آن مسجد وقف شده باشد،استفاده کسانى که نمى خواهند در آن مسجد نماز بخوانند،حرام است.

ولى اگر ندانند که براى استفاده همه مردم وقف شده یافقط نمازگزاران همان مسجد،حکم مساله قبل رادارد (18) .

201-س:آیا استفاده شخصى آنهم به مقدار کم،از آب مخصوص وضو در مساجد،مثلا مغازه داران محل براى نوشیدن یا درست کردن چاى یا براى ماشین،با توجه به اینکه چنین مسجدى واقف مشخص ندارد که از این کار منع کند،چه حکمى دارد؟

ج-اگر معلوم نباشد که آب،تنها وقف وضوى نمازگزاران است و عرف مردم آن محل و رهگذران از مثل این آب استفاده مى کنند،اشکال ندارد هر چند احتیاط دراین موارد مطلوب است (19) .[یعنى بهتر است پرهیز کنند و استفاده نکنند.] - آیت الله خامنه اى دامت برکاته -

پى نوشتها:

1-توضیح المسائل،م 913.

2-توضیح المسائل،م 612.

3-توضیح المسائل،م 622.

4-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 125،س 418.

5-توضیح المسائل،م 907.

6-مجمع المسائل،ج 1،ص 137،س 40.

7-مجمع المسائل،ج 1،ص 136،س 35.

8-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 406.

9-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 405.

10-مجمع المسائل،ج 1،ص 135،س 33.

11-توضیح المسائل،م 914.

12-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 119،س 404.

13-همان،ص 122،س 409.

14-استفتائات،ج 2،ص 346،س 31.

15-همان،س 30.

16-مجمع المسائل،ج 1،ص 142،س 59.

17-توضیح المسائل،م 269.

18-همان و توضیح المسائل،م 64.

19-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 124،س 415.

منبع:

احکام مسجد

محمد حسین فلاح زاده

________________________________________________________________________________________

از مطالب قبلب وبلاگ متناسب با بحث:

برخی مداحان می گویند کف زدن دارای ثواب است و هر چه بهتر و محکمتر کف بزنید ثواب بیشتری می برید و اساسا این گونه حرکات مانند کف زدن و رقص اگر برای اهل بیت علیهم السلام باشد اشکال ندارد. آیا بر این گونه اعمال اگر برای اهل بیت علیهم السلام انجام شد ثواب مترتب می شود؟!

حضرت آیت ا... فاضل لنکرانی:

به طور کلی کف زدن در مساجد و حسینیه ها و اماکن مقدس به هر عنوان که باشد جایز نیست و در غیر آن هم با توجه به اینکه در طول تاریخ اسلام و تشیع، شعار مسلمانان ذکر صلوات بوده است، خصوصا در مجالسی که به نام و یاد ائمه تشکیل شده، لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علائق مذهبی خویش را با فرستادن صلوات ابراز دارند. (جامع المسائل 1/486)

حضرت آیت ا... صافی گلپایگانی:

واضح است کسی که چنین امری را اظهار می دارد لاابالی است و یا جاهل و این گونه اشخاص بدعت گذار محسوب می شوند. صحت و یا فساد عمل و یا ثواب داشتن و نداشتن آن را باید مجتهد جامع الشرایط بفرماید.

حضرت آیت ا... تبریزی:

کف زدن و رقص با مجالس معصومین علیهم السلام مناسبت ندارد و لازم است در این مجالس ترک شود، مجالس معصومین علیهم السلام باید طوری باشد که مردم را به یاد خداوند متعال بیندازد و فضایل و سفارش های معصومین علیهم السلام را برای مردم بیان کنند نه اینکه العیاذ بالله در آن کار حرام انجام شود یا کاری که موجب غافل شدن مردم از خداوند شود که در این صورت ثوابی بر آن مترتب نمی شود.

حضرت آیت ا... بهجت:

شایسته مجالس اهل بیت علیهم السلام نیست، بلکه اگر به حد لهو برسد یا هتک مکان یا معصوم باشد باید اجتناب شود.

حضرت آیت ا... مظاهری:

این گونه کارها حرام است و موجب غضب اهل بیت علیهم السلام است.

منبع:

فرهنگ اسلام ، 80

پرسش: کف زدن در مجالس اعیاد برای بزرگداشت اهل بیت (علیهم السلام) در غیر حسینیه و مسجد اگر موجب وهن ائمه (علیهم السلام) نباشد چه حکمی دارد؟

پاسخ: اشکال ندارد ولی سزاوار نیست جای صلوات را بگیرد. سایت آیت الله سیستانی

پرسش: آیا دست زدن هماهنگ و مرتّب، یا نامرتّب، در مجالس مولودى ائمّه اطهار(علیهم السلام) جایز است؟ آیا با احترام و قداست این مجالس سازگار است؟ شرکت در این مجالس، که جهت اظهار شادى به دست زدن مشغول مى شوند، چه حکمى دارد؟

جواب: کف زدن مانعى ندارد; امّا در مساجد و حسینیّه ها باید ترک شود. سایت آیت الله مکارم